BÀI 13. ĐẶC ĐIỂM CỦA SINH VẬT VÀ VẤN ĐỀ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 13: ĐẶC ĐIỂM CỦA SINH VẬT VÀ VẤN ĐỀ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC
DẪN DẮT
Mục tiêu bài học
Ảnh
MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Chứng minh được sự đa dạng của sinh vật Việt Nam - Chứng minh được tính cấp thiết của vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam
ĐA DẠNG SINH VẬT Ở VIỆT NAM
Hoạt động 1
1, Đa dạng sinh vật ở Việt Nam
Ảnh
Ảnh
13.1 Rừng kín thường xanh (Đồng Nai)
13.2 Bản đồ phân bố động vật và thực vật của Việt Nam
Dựa vào các hình 13.1 và 13.2 và thông tin trong bài em hãy chứng minh sinh vật nước ta đa dạng về: thành phần loài, nguồn gen di truyền và hệ sinh thái.
Thành phần loài, nguồn gen di truyền
*Trả lời - Đa dạng về thành phần loài: + Việt Nam là một trong 16 quốc gia sở hữu sự đa dạng sinh học cao nhất thế giới. + Ở nước ta đã phát hiện hơn 50.000 loài sinh vật, trong đó có khoảng 20.000 loài thực vật, 10.500 loài động vật trên cạn. Ngoài ra, còn có rất nhiều loài động vật biển, vi sinh vật,… - Đa dạng về nguồn gen di truyền: Trong mỗi loài lại có số lượng cá thể rất lớn, tạo nên sự đa dạng của nguồn gen di truyền.
Hệ sinh thái
- Đa dạng về hệ sinh thái: + Trong hệ sinh thái tự nhiên trên cạn: • Các hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa chiếm phần lớn diện tích, bao gồm: rừng kín thường xanh, rừng thưa, rừng tre nứa,... • Ở một số nơi còn có các hệ sinh thái rừng ôn đới trên núi, trảng cỏ, cây bụi,... + Trong hệ sinh thái tự nhiên dưới nước: • Hệ sinh thái nước mặn điển hình ở các vùng ven biển, cửa sông là rừng ngập mặn; ở các độ sâu khác nhau lại chia thành các vùng nước với nhiều loài sinh vật biển. • Hệ sinh thái nước ngọt có ở sông, suối, ao, hồ, đầm,... + Các hệ sinh thái nông nghiệp: • Được hình thành do hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản của con người. • Các hệ sinh thái nông nghiệp ngày càng mở rộng, chiếm dần diện tích của các hệ sinh thái tự nhiên.
BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC Ở VIỆT NAM
HIện trạng, nguyên nhân
2, Bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam a) Đa dạng sinh học ở nước ta đang bị suy giảm
- Đa dạng sinh học ở nước ta đang bị suy giảm nghiêm trọng: + Suy giảm hệ sinh thái + Suy giảm số lượng cá thể, loài sinh vật + Suy giảm nguồn gen
b) Nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học
- Đa dạng sinh học có thể bị suy giảm do yếu tố tự nhiên và tác động của con người: + Các yếu tố tự nhiên thường là thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán, cháy rừng + Tác động của con người: khai thác rừng lấy gỗ, du canh du cư, săn bắt động vật hoang dã
Ý nghĩa, biện pháp
c) Ý nghĩa của việc bảo tồn đa dạng sinh học
- Đa dạng sinh học là yếu tố quyết định tính ổn định của các hệ sinh thái tự nhiên, là cơ sở sinh tồn của sự sống trong môi trường → Bảo vệ đa dạng sinh học chính là bảo vệ môi trường sống của chúng ta
d) Một số biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học ở nước ta
- Thực hiện nghiêm Luật Bảo vệ môi trường và Luật Đa dạng sinh học ở nước ta - Tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học - Tích cực trồng cây để bảo vệ môi trường - Xây dựng khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia nhằm bảo vệ và khôi phục các hệ sinh thái tự nhiên, rừng nguyên sinh và động thực vật quý hiếm
Hoạt động 2
Dựa vào thông tin trong bài em hãy lấy ví dụ chứng minh tính cấp thiết của vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học ở nước ta.
Trả lời: - Một số ví dụ cho thấy tính cấp thiết của vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học ở nước ta: + Ví dụ 1: Năm 1943, Việt Nam có 14.3 triệu ha rừng (chủ yếu là rừng nguyên sinh); đến năm 1983, diện tích rừng giảm xuống còn 7.2 triệu ha; đến năm 2021, tuy diện tích rừng đã tăng lên, đạt 14.8 triệu ha, nhưng phần lớn là rừng thứ sinh và rừng trồng mới. + Ví dụ 2: Số lượng các cá thể, các loài sinh vật ở Việt Nam bị suy giảm đáng kể. Nhiều loài thực vật có nguy cơ cạn kiệt, như: đinh, lim, sến, táu,… nhiều loài động vật đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, như: tê giác, voi, hổ,…
BÀI TẬP
BT1
Bài tập trắc nghiệm
Sinh vật Việt Nam đa dạng thể hiện?
Có nhiều loài động thực vật quý hiếm
Có nhiều khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia
Có nhiều sinh vật có tên trong Sách đỏ Việt Nam
Sự đa dạng về thành phần loài, về gen di truyền, về kiểu hệ sinh thái
BT2
Bài tập trắc nghiệm
Vì sao thảm thực vật rừng ở Việt Nam rất đa dạng về kiểu hệ sinh thái?
Sự phong phú đa dạng của các nhóm đất.
Vị trí nằm ở nơi giao lưu của các luồng di cư sinh vật.
Địa hình đồi núi chiểm ưu thế và phân hóa phức tạp.
Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, phân hóa phức tạp với nhiều kiểu khí hậu.
BT3
Bài tập trắc nghiệm
Đặc điểm chung của sinh vật Viêt Nam:
Nghèo nàn
Phong phú và đa dạng
Tương đối nhiều
Nhiều loại
BT4
Bài tập trắc nghiệm
Hệ sinh thái rừng ngập mặn phân bố:
Vùng đất bãi triều cửa sông, ven biển, ven các đảo
Vùng đồng bằng
Vùng đồi núi
Rộng khắp trên cả nước.
BT5
Bài tập trắc nghiệm
Vùng đất bãi triều cửa sông, ven biển thuận lợi cho sự phát triển của hệ sinh thái
Rừng thưa rụng lá
Rừng ngập mặn
Rừng tre nứa
Rừng kín thường xanh