Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 9 ĐA DẠNG NGÀNH RUỘT KHOANG I. SỨA
Sứa:
I - Søa Thảo luận nhóm:
Quan s¸t h×nh th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng 1 trong SGK CÊu t¹o Thuû tøc CÊu t¹o Søa MiÖng MiÖng Tua miÖng Tua dï TÇng keo Khoang tiªu ho¸ So sánh đặc điểm của sứa và thủy tức:
So s¸nh ®Æc ®iÓm cña søa vµ thuû tøc Quan sát hình:
Søa Quan s¸t h×nh: ? C¬ thÓ Søa gåm nh÷ng bé phËn nµo? CÊu t¹o c¬ thÓ Søa MiÖng Tua miÖng Tua dï TÇng keo Khoang tiªu ho¸ Cấu tạo cơ thể sứa:
MiÖng Tua miÖng Tua dï TÇng keo Khoang tiªu ho¸ CÊu t¹o c¬ thÓ Søa M« t¶ cÊu t¹o trong cña Søa? Tr¶ lêi: Gåm 2 líp: Líp ngoµi: phñ ngoµi c¬ thÓ. Líp trong: t¹o thµnh khoang vÞ vµ èng vÞ. Gi÷a chóng lµ tÇng trung gian dµy chøa nhiÒu chÊt keo trong suèt. ChÊt keo cã t¸c dông lµm cho c¬ thÓ næi trªn mÆt n­íc. thảo luận nhóm:
Quan s¸t h×nh råi th¶o luËn nhãm: Nªu ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña søa thÝch nghi víi lèi sèng di chuyÓn tù do nh­ thÕ nµo? Tr¶ lêi: C¬ thÓ cã h×nh dï (hay h×nh chu«ng). MiÖng quay xuèng d­íi, mÐp miÖng th­êng kÐo dµi thµnh c¸c tua miÖng ®Ó lÊy thøc ¨n. Di chuyÓn b»ng c¸ch co bãp dï. C¬ thÓ ®èi xøng to¶ trßn, tù vÖ b»ng tÕ bµo gai. Sứa:
Søa ph¸t s¸ng Søa biÓn s©u bä Th©n søa h×nh b¸n cÇu trong suèt, phÝa l­ng cã h×nh dï, mÐp dï cã nhiÒu xóc tu, tÕ bµo tù vÖ dµy ®Æc trªn xóc tu cã näc ®éc cã thÓ lµm tª liÖt hoÆc th­¬ng vong con måi vµ kÎ thï. Thµnh phÇn chñ yÕu cña søa lµ n­íc v× vËy chóng dÔ næi trªn mÆt n­íc Mét sè loµi søa cã thÓ ¨n ®­îc. Sứa:
I. Søa - Cã mét sè loµi søa kh«ng cã lç miÖng mµ ®­îc thay thÕ b»ng v« sè nh÷ng lç r©y nhá n»m trªn bé tay s­a ®å sé, cã h×nh rÔ c©y. Khi dï co bãp, n­íc hót qua nh÷ng lç nµy. - Nhê tay søa dµy ®Æc, tÕ bµo tù vÖ cã tuyÕn ®éc nªn søa cã thÓ tÊn c«ng c¶ nh÷ng con måi lín: t«m, c¸, c¸ nhá. Søa cã tua dµi Sứa:
Søa ph¸t s¸ng ë mét sè loµi søa cã hai vßng thÇn kinh (trªn vµ d­íi dï) liªn hÖ chÆt chÏ víi mét sè c¬ quan c¶m gi¸c ®Æc biÖt gäi lµ thÓ bªn gióp søa nhËn biÕt ®­îc s¸ng tèi, ®é n«ng s©u.. Søa cßn cã kh¶ n¨ng “ nghe” ®­îc c¸c h¹ ©m lan truyÒn tõ xa do c¸c c¬n b·o sinh ra mµ tai ng­êi kh«ng nghe thÊy ®­îc. Nhê kh¶ n¨ng ®ã søa biÕt tr­íc ®­îc b·o biÓn ®Ó tr¸nh xa bê Èn d­íi líp ®Êt s©u. Søa ®­îc gäi lµ chiÕc phao b¸o b·o. Sứa:
I. Søa C¬ thÓ h×nh dï, cã tÇng keo dµy gióp næi trªn mÆt n­íc Khoang tiªu ho¸ hÑp th«ng víi lç miÖng ë phÝa d­íi Sèng b¬i léi di chuyÓn nhê co bãp dï. II. HẢI QUỲ
Quan sát ảnh:
Quan s¸t h×nh mét sè h¶i quú NhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng, mµu s¾c cña h¶i quú? Tr¶ Lêi: H¶i quú c¬ thÓ h×nh trô, cã mµu s¾c rùc rì. II. HẢI QUỲ Cấu tạo của hải quỳ:
H¶i quú MiÖng Tua miÖng Th©n §Õ b¸m Nªu cÊu t¹o cña h¶i quú? Tr¶ Lêi: H¶i quú cã c¬ thÓ h×nh trô, kÝch th­íc kho¶ng tõ 2 cm ®Õn 5cm, cã nhiÒu tua miÖng xÕp ®èi xøng, cã th©n vµ ®Õ b¸m. Hải quỳ:
H¶i quú T¹i sao h¶i quú ®­îc xÕp vµo ngµnh ruét khoang? Tr¶ Lêi: H¶i quú cã c¬ thÓ ®èi xøng to¶ trßn, trªn th©n cã tÕ bµo gai ®Ó tù vÖ vµ b¾t måi, lç miÖng cã tua miÖng xung quanh. MiÖng Tua miÖng Th©n §Õ b¸m Hải quỳ:
H¶i quú sèng céng sinh víi t«m ë nhê H¶i quú di chuyÓn b»ng c¸ch nµo? Tr¶ Lêi: H¶i quú cã ®Õ b¸m, b¸m vµo bê ®¸ hoÆc sèng b¸m trªn c¸c sinh vËt kh¸c. Di chuyển của Hải quỳ:
H¶i quú sèng céng sinh víi t«m ë nhê H¶i quú di chuyÓn nhê t«m ë nhê vµ xua ®uæi kÎ thï, gióp loµi t«m nhót nh¸t nµy tån t¹i. C¶ hai bªn ®Òu cã lîi. §©y lµ kiÓu céng sinh ®iÓn h×nh trong thÕ giíi ®éng vËt. Quan sát đoạn phim:
III. SAN HÔ
Quan sát ảnh:
San h« h×nh sao San h« mÆt trêi San h« nÊm III. SAN HÔ Quan sát ảnh:
San h« l«ng chim San h« sõng h­¬u San h« cµnh Thảo luận nhóm:
Quan s¸t h×nh, th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng sau. Đặc điểm cấu tạo của san hô:
Quan s¸t h×nh Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña san h«? Tr¶ lêi: San h« cã h×nh trô, ®Çu trªn cã lç miÖng vµ c¸c tua miÖng xung quanh, phÇn d­íi g¾n vµo bé phËn h×nh chÐn b»ng ®¸ v«i do c¬ thÓ tiÕt ra. Hải quỳ:
Dïng xilanh b¬m mùc tÝm vµo 1 lç nhá trªn ®o¹n x­¬ng san h« ta thÊy sù liªn th«ng gi÷a c¸c c¸ thÓ trong tËp ®oµn san h«. Nhê cã khoang tiªu ho¸ th«ng víi nhau nªn c¸ thÓ nµy kiÕm ®­îc thøc ¨n nu«i c¸ thÓ kia Lớp ngoài cơ thể san hô:
PhÇn c¬ thÓ sèng PhÇn ho¸ ®¸ San h« ho¸ ®¸ Líp ngoµi c¬ thÓ san h« tiÕt ra ®­îc líp ®¸ v«i d¹ng ®Õ hoa ®Ó lµm phÇn gi¸ ®ì cho phÇn c¬ thÓ sèng trïm lªn trªn lµm cho nöa trªn cö ®éng ®­îc cßn nöa d­íi bÊt ®éng dÝnh l¹i víi nhau t¹o lªn bé x­¬ng ®¸ v«i. San hô:
San h« sinh s¶n chñ yÕu lµ mäc chåi, c¸c chåi con kh«ng t¸ch ra khái c¬ thÓ mÑ mµ dÝnh l¹i víi c¬ thÓ mÑ t¹o nªn tËp ®oµn san h«. Trong nhiÒu n¨m chóng g¾n kÕt t¹o nªn r¹n san h« C¸c r¹n san h« liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh c¸c bê viÒn, bê ch¾n cã mµu s¾c rùc rì, xung quanh lµ mét thÕ giíi ®éng thùc vËt rÊt ®Æc biÖt vµ phong phó. Ảnh minh họa:
R¹n San h« l©u n¨m nhÊt San h« sõng San hô:
III. San h« - C¬ thÓ h×nh trô sèng b¸m - Tæ chøc c¬ thÓ kiÓu tËp ®oµn, cã khoang ruét th«ng víi nhau vµo khung x­¬ng ®¸ v«i bÊt ®éng Quan sát đoạn phim:
CỦNG CỐ
Câu 1:
Câu 1: Sứa di chuyển bằng cách nào:
a. Không di chuyển
b. Co bóp dùc
c. Sâu đo
d. Lộn đầu
Câu 2:
Câu 2: Cành san hô thường dùng trang trí là bộ phận nào của cơ thể chúng? Trả lời: Người ta thường bẻ cành san hô ngâm vào nước vôi nhằm hủy hoại phần thịt của san hô, để làm vật trang trí. Đó chính là bộ xương san hô bằng đá vôi. Câu 3:
Câu 3: Sự khác nhau giữa san hô và thủy tức trong sinh sản vô tính mọc chồi? Trả lời: Ở thủy tức khi trưởng thành chồi tách ra sống độc lập. Còn san hô chồi cứ tiếp tục dính với cơ thể bố mẹ để tạo thành các tập đoàn.