BÀI 15. NHỮNG NĂM ĐẦU VIỆT NAM KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (1946 – 1950)
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 15. NHỮNG NĂM ĐẦU VIỆT NAM KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (1946 – 1950)
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu:
Giải thích được nguyên nhân bùng nổ cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân pháp xâm lược (1946). Nhận biết và giải thích được đường lối kháng chiến chống thực dân Phám xâm lược của Đảng. Mô tả được những thắng lợi tiêu biểu của Việt Nam trên mặt trận quân sự trong những năm đầu của cuộc kháng chiến.
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Mở đầu
Hà Nội, vào lúc 8 giờ 3 phút tối 19 – 12- 1946, đèn điện phụt tắt. Đại bác của Vệ quốc quân từ pháo đài Láng khai hoa. Bầu trời Hà Nội đỏ rực “khói lửa ngợp trời”. Đó là những giờ phút mở đầu cho toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Cuộc kháng chiến đó đã bắt đầu như thế nào và giành được những thắng lợi tiêu biểu nào trong những năm đầu kháng chiến từ năm 1946 đến năm 1950?
Kiến thức mới
1. Kháng chiến toàn quốc bùng nổ (năm 1946)
Ảnh
+ Những nổ lực hòa bình của Việt Nam bị thực dân Pháp đáp trả bằng các hoạt động gây chiến tranh ở Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Hải Phòng và Lạng Sơn. + Tháng 12 - 1946, quân Pháp liên tục gây ra những vụ xung đột vũ trang ở Hà Nội. Tình hình cấp bách, ngày 12 - 12 - 1946, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra Chỉ thị Toàn dân kháng chiến. + Ngày 18 - 12 - 1946, Pháp gửi tối hậu thư yêu cầu Chính phủ Việt Nam phải giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu và giao quyền kiểm soát Thủ đô trong vòng 24 giờ.
1. Kháng chiến toàn quốc bùng nổ (năm 1946):
Câu hỏi
Ảnh
Câu hỏi: Trước ngày 19 - 12 - 1946, thực dân Pháp đã có những hành động gây chiến như thế nào? Trong “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến", Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giải thích như thế nào về lý do nhân dân Việt Nam buộc phải kháng chiến? - Dựa vào tư liệu 15.1, 15.2 và 15.3, hãy nêu nội dung đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của Đảng?
- Trả lời
Ảnh
Trả lời: – Mặc dù đã ký Hiệp định Sơ bộ ngày 6/3 và Tạm ước ngày 14/9/1946, thực dân Pháp vẫn đẩy mạnh việc chuẩn bị chiến tranh xâm lược: + Ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, thực dân Pháp mở các cuộc tiến công. + Ở Bắc Bộ, hạ tuần tháng 11/1946, quân Pháp tiến công ở Hải Phòng, Lạng Sơn, cho quân đổ bộ lên Đà Nẵng, sau đó chiếm đóng Hải Phòng. + Tháng 12 – 1946, Pháp gây hấn ở Hà Nội, chiếm trụ sở Bộ Tài chính, gây ra vụ thảm sát ở phố Hàng Bún (Khu phố Yên Ninh)… + Ngày 18/12/1946, quân Pháp gửi tối hậu thư đòi giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu, để cho Pháp làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự ở Hà Nội, nếu không chúng sẽ dành toàn quyền hành động vào sáng ngày 20/12/1946.
Trích lược nội dung
Ảnh
Trích lời kêu gọi
Ảnh
Hình 15.3
Ảnh
2. Cuộc chiến đấu ở Hà Nội
Ảnh
2. Cuộc chiến đấu ở Hà Nội:
- Mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc và dân Hà Nội vừa chủ động tấn công quân Pháp vừa thực hiện "tiêu thổ kháng chiến", đào công sự, dựng chiến lũy để ngăn bước tiến của giặc. Nhiều trận đánh ác liệt đã xảy ra ở sân bay Bạch Mai, Bắc bộ phủ, Bộ tổng tham mưu, ga Hàng Cỏ, chợ Đồng Xuân, phố Khâm Thiên, Hàng Đậu,... - Ngày 17 - 2 -1947, sau 60 ngày đêm anh dũng "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh", các chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô đã vượt qua vòng vây của giặc, rút về chiến khu an toàn, hoàn thành nhiệm vụ ngăn cản bước tiến quân Pháp.
Câu hỏi
Ảnh
Câu hỏi: Dựa vào các tư liệu 15.4, 15.5, 15.6, 15.7, 15.8, 15.9, 15.10 và thông tin trong bài, hãy mô tả những thắng lợi tiêu biểu trong những năm đầu tiên của cuộc kháng chiến. Theo em, những thắng lợi đầu tiên đó có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc kháng chiến của nhân dân ta?
Trả lời: + Cuộc chiến đấu ở Hà Nội và các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16: Tiêu hao một bộ phận sinh lực địch, giam chân chúng trong thành phố, làm thất bại một bước kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh” của chúng, tạo điều kiện cho cả nước đi vào cuộc kháng chiến lâu dài. Chiến dịch Việt Bắc thu-đông năm 1947: + Là chiến dịch phản công lớn đầu tiên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. + Chứng minh đường lối kháng chiến của Đảng là đúng, chứng minh tính vững chắc của căn cứ địa Việt Bắc. + Làm thất bại hoàn toàn chiến lược đánh nhanh thắng nhanh của giặc Pháp, buộc chúng phải chuyển sang đánh lâu dài.
- Trả lời
Ảnh
Trả lời: - Chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950: + Là chiến dịch tiến công lớn đầu tiên của bộ đội chủ lực Việt Nam trong cuộc kháng chiến. + Mở đường liên lạc quốc tế, làm cho cuộc kháng chiến thoát khỏi tình thế bị bao vây cô lập. + Mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc; bộ đội thêm trưởng thành và tích luỹ được nhiều kinh nghiệm. + Giành được thế chủ động trên chiến trường chính Bắc Bộ, mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến. => Thắng lợi quan trọng nhất.
Hình 15.4
Ảnh
Em có biết
Ảnh
Hình 15.5
Ảnh
3. Chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947
Ảnh
3. Chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947:
- Phía Pháp huy động 12.000 quân cùng với hầu hết máy bay ở Đông Dương tiến công lên Việt Bắc. Ngày 7 - 10 - 1947, lính pháp nhảy dù xuống thị xã Bắc Kạn, Chợ Mới, Chợ Đồn. Đồng thời, bộ binh từ Lạng Sơn theo Đường số 4 tiến lên Cao Bằng. - Ngày 9 - 10 - 1947, binh đoàn hỗn hợp bộ binh và lính thủy ngược sông Hồng, sông Lô và sông Gâm, tiến đến Đài Thị (Tuyên Quang). - Ngày 19 - 12 - 1947, đại bộ phận quân Pháp rút khỏi Việt Bắc. Cơ quan đầu não kháng chiến được bảo toàn, bộ đội chủ lực Việt Nam ngày càng trưởng thành.
Trích lược nội dung
Ảnh
Hình 15.7
Ảnh
Em có biết
Ảnh
4. Chiến dịch Biên giới thu - đông năm 1950
Ảnh
4. Chiến dịch Biên giới thu - đông năm 1950:
- Sau chiến dịch Việt bắc thu - đông năm 1947, tình hình biến chuyển có lợi cho cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam. Năm 1949 cách mạng Trung Quốc thành công. Từ năm 1950, Trung Quốc, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa đặt quan hệ ngoại giao với Việt Nam. - Tháng 8 - 1949, Đại đoàn quân tiên phong, đại đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam ra đời. - Để phá tan âm mưu của Pháp, tháng 6 - 1950, Trung ương Đảng và Chính phủ quyết định mở chiến dịch Biên giới nhằm tiêu diệt một bộ phần sinh lực địch.
Hình 15.8
Ảnh
Hình 15.9
Ảnh
Hình 15.10
Ảnh
Nhân vật lịch sử
Ảnh
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
Câu hỏi:
Hãy hoàn thành bảng thống kê các chiến thắng lớn về quân sự của Việt Nam trong giai đoạn đầu (1946-1950) của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp theo mẫu dưới đây.
Ảnh
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Vận dụng
Lịch sử hào hùng những ngày kháng chiến chống Pháp luôn có trong kí ức của cả dân tộc. Tìm hiểu thêm thông tin từ những người sống quanh em hoặc từ phương tiện thông tin đại chúng, hãy viết lại một sự kiện có liên quan đến kháng chiến chống Pháp giai đoạn từ năm 1946 đến năm 1950 dưới hình thức bức thư (khoảng 300 chữ) gửi cho bạn của em.
Cảm ơn
Cảm ơn
Ảnh