BÀI 13. CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THỜI NGÔ, ĐINH, TIỀN LÊ (939 - 1009)
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 13. CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THỜI NGÔ, ĐINH, TIỀN LÊ (939 - 1009)
LỊCH SỬ 7
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ
Ảnh
Hình vẽ
Học xong bài này em sẽ:
Nêu được những nét chính về thời Ngô. Trình bày được công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh. Mô tả được cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê năm 981. Giới thiệu được những nét chính về tổ chức chính quyền thời Ngô, Đinh, Tiền Lê. Nhận biết được đời sống xã hội, văn hóa thời Đinh, Ngô, Tiền Lê.
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Cố đô Hoa Lư là quần thể Di Tích Quốc gia đặc biệt gắn với sự nghiệp của các nhân vật lịch sử thời Đinh, Tiền Lê và kkởi đầu nhà Lý.
Ảnh
Nhà Ngô, Đinh,Tiền Lê được thành lập như thế nào? Nêu những nét chính về tình hình chính trị, xã hội, văn hóa? Nhà Tiền Lê đã làm gì để bảo vệ nền độc lập dân tộc?
Ảnh
Hình 13.1. Một góc cố đô Hoa Lư (Ninh Bình)
Hình thành kiến thức
1. Những nét chính về thời Ngô
1. Những nét chính về thời Ngô
a. Tìm hiểu
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin tư liệu và quan sát sơ đồ 13.1, hình 13.2, hãy nêu những nét chính về thời Ngô.
- Hình 13.2 (1. Những nét chính về thời Ngô)
Ảnh
Hình 113.2. Khu di tích Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội
- Sơ đồ 13.1 (1. Những nét chính về thời Ngô)
Ảnh
Sơ đồ 13. 1. Tổ chức bộ máy nhà nước thời Ngô
b. Kết luận
Ảnh
Ảnh
c. Kết luận
Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, chọn Cổ Loa (thuộc Đông Anh, Hà Nội) làm kinh đô. Ông bỏ chức Tiết độ sứ, thiết lập một triều đình mới ở trung ương. Việc xưng vương của Ngô Quyền và những chính sách của nhà Ngô đã mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của đất nước.
2. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh
2. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh
a. Tìm hiểu
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 13.1, lược đồ 13.1, hãy trình bày quá trình Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước. Đọc thông tin và quan sát hình 13.3, hãy cho biết công lao của Đinh Bộ Lĩnh đối với dân tộc.
- Lược đồ 13.1 (2. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh )
Ảnh
Lược đồ 13.1. Vị trí chiếm đóng của 12 sứ quân
- Hình 13.3 (2. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh )
Ảnh
Hình 13.3. Đền thờ Đinh Tiên Hoàng (Ninh Bình)
b. Kết luận
b. Kết luận
Hình vẽ
Năm 944,Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha tiếm quyền, tự xưng là Bình Vương. Năm 965, chính quyền trung ương gần như tê liệt, các thế lực nổi dậy khắp nơi, gọi là ''cục diện 12 sứ quân''.
Cuối năm 967, Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn ''cục diện 12 sứ quân'', thống nhất đất nước. Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng), niên hiệu là Thái Bình, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô tại Hoa Lư (Ninh Bình). Ông phong tướng cho các con, cử tướng lĩnh nắm giữ vai trò chủ chốt, đúc tiền để lưu hành và xây dựng cung điện.
3. Tổ chức chính quyền thời Đinh, Tiền Lê
Ảnh
3. Tổ chức chính quyền thời Đinh, Tiền Lê
a. Tìm hiểu
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát sơ đồ 13.2, hãy mô tả tổ chức chính quyền thời Tiền Lê.
- Hình 13.2 (3. Tổ chức chính quyền thời Đinh, Tiền Lê)
Ảnh
Hình 13.2. Tổ chức bộ máy thời Tiền Lê
c. Kết luận
Ảnh
Ảnh
c. Kết luận
Năm 971, Đinh Tiên Hoàng bắt đầu quy định cụ thể các cấp bậc văn võ, tăng đạo. Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng và con trai trưởng bị sát hại, con trai thứ là Đinh Toàn còn nhỏ tuổi lên ngôi vua, Lê Hoàn làm Phụ chính. Trước nguy cơ xâm lăng của nhà Tống, Lê Hoàn lên làm vua (Lê Đại Hành), niên hiệu là Thiên Phúc, lập ra nhà Lê (Tiền Lê). Năm 1022, Lê Đại Hành đổi 10 đạo trong cả nước thành lộ, phủ, châu.
4. Đời sống xã hội và văn hóa
4. Đời sống xã hội và văn hóa
a. Tìm hiểu
Hình vẽ
Ảnh
Nêu những nét chính về đời sống xã hội thời Ngô, Đinh, Tiền Lê. Trình bày đời sống văn hóa thời Ngô, Đinh, Tiền Lê.
Đọc thông tin và tư liệu và quan sát hình 13.4, hãy:
- Hình 13.4 (4. Đời sống xã hội và văn hóa)
Ảnh
Hình 13.4. Chùa Nhất Trụ (Hoa Lư, Ninh Bình)
b. Kết luận
Ảnh
Ảnh
Xã hội thời Ngô, Đinh, Tiền Lê gồm các giai cấp và tầng lớp khác nhau về địa vị chính trị và kinh tế. Đạo Phật được truyền bá rộng rãi. Các nhà sư thường có học, được nhà nước và nhân dân quý trọng, như Vạn Hạnh, Ngô Chân Lưu,...Chùa được xây dựng ở nhiều nơi. Nho học được du nhập từ thời Bắc thuộc nhung chưa có ảnh hưởng nhiều. Nhiều loại hình văn hóa dân gian tiếp tục phát triển như ca múa, đua thuyền,...
b. Kết luận
5. Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê (năm 981)
5. Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê (năm 981)
a. Tìm hiểu
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin, tư liệu và quan sát lược đồ 13.2, hãy mô tả cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê năm 981.
- Lược đồ 13.2 (5. Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê (năm 981))
Ảnh
Lược đồ 13.2. Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Tiền Lê (năm 981)
b. Kết luận
Ảnh
Ảnh
b. Kết luận
Nhân cơ hội Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn bị sát hại, nội bộ triều đình mâu thuẫn, nhà Tống tiến hành xâm lược Đại Cồ Việt. Đầu năm 981, quân tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy tiến đánh Đại Cồ Việt theo 2 đường thủy (sông Bạch Đằng) và đường bộ (Lạng Sơn). Lê Hoàn trực tiếp tổ chức cuộc lãnh đạo và kháng chiến.
- Ý nghĩa: Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân Tống không chỉ biểu thị ý chí quyết tâm chống ngoại xâm mà còn chứng tỏ bước phát triển của đất nước và khả năng bảo vệ độc lập của dân Đại Cồ Việt.
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
Hình vẽ
Luyện tập
Câu 1: Vẽ sơ đồ tư duy về tình hình, chính trị, xã hội, văn hóa thời Ngô, Đinh, Tiền Lê. Câu 2:Lập bảng thống kê những sự kiện tiêu biểu tương ứng với các mốc thời gian: 939, 944, 979, 981.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Vận dụng
Giới thiệu về một nhân vật lịch sử được đề cập trong bài học.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu trọng tâm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: Bài 14. Công cuộc xây dựng đất nước thời lý (1009 - 1225).
Cảm ơn
Ảnh