CHỦ ĐỀ F. BÀI 2. THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH BÀI TOÁN VÀ TÌM THUẬT TOÁN
Ảnh
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHỦ ĐỀ F. BÀI 2. THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH BÀI TOÁN VÀ TÌM THUẬT TOÁN
MỤC TIÊU
Mục tiêu
MỤC TIÊU
Học xong bài này, em sẽ:
Mô tả được giải pháp giải quyết vấn đề dưới dạng thuật toán. Sử dụng được cấu trúc tuần tự, rẽ nhánh, lặp.
BÀI HỌC
Xét bài toán
Xét bài toán
Xét bài toán Tạo hoạt hình bóng chuyển màu: Hãy dùng môi trường lập trình Scratch để tạo một hoạt hình với mô tả trong Hình 1a.
- Hình 1a: Mô tả hoạt hình bóng chuyển màu: Trên màn hình xuất hiện 15 quả bóng ở vị trí ngẫu nhiên, trong đó 1 quả bóng đỏ và 14 quả bóng xanh (Hình 1b). Quả bóng đỏ di chuyển theo hướng ngẫu nhiên mỗi đoạn rồi đổi theo một hướng ngẫu nhiên khác và cứ lặp lại như vậy. Trên đường di chuyển, nếu bóng đỏ chạm vào một bóng xanh thì nó sẽ di chuyển qua bóng xanh, đồng thời bóng xanh đó chuyển thành màu đỏ. Đoạn hoạt hình kết thúc khi nhấn vào phím s trên bàn phím.
Hình 1b
Hình 1b
Ảnh
Nhiệm vụ 1
Nhiệm vụ 1
Dưới đây là các nhiệm vụ kèm theo hướng dẫn để em thực hành bài học xác định bài toán và tìm thuật toán. Nhiệm vụ 1: Em hãy xác định bài toán. Hướng dẫn: Để xác định bài toán, em cần trả lời các câu hỏi sau:
Input là gì? (Những dữ liệu nào đưa vào cho?) Output là gì? (Những gì xuất hiện trong đoạn hoạt hình?)
Nhiệm vụ 2
Nhiệm vụ 2
Nhiệm vụ 2: Em hãy tìm thuật toán cho bài toán. Hướng dẫn Phân tích để tìm thuật toán và mô tả thuật toán:
Các bóng xanh đều có thể hiện giống nhau trong đoạn hoạt hình, chỉ khác nhau ở vị trí (xuất hiện ngẫu nhiên). Bởi vậy, chỉ cần xây dựng thuật toán của 1 bóng đỏ và 1 bóng xanh (thuật toán cho các bóng xanh giống nhau). Có thể dùng sơ đồ ở Hình 2 để chia nhỏ việc tìm thuật toán cho bài toán dạng xét.
Hình 2
Hình 2
Ảnh
Nhiệm vụ 2 (tiếp)
Nhiệm vụ 2
– Hoạt động của bóng đỏ: xuất hiện ở một vị trí ngẫu nhiên, sau đó lặp liên tiếp việc di chuyển (cho đến khi phím s được nhấn). Cách di chuyển: di chuyển theo hướng ngẫu nhiên một đoạn (chẳng hạn 10 bước) rồi đổi sang hướng ngẫu nhiên khác, nếu gặp chướng ngại vật thì di chuyển bóng quay lại vòng sân khấu và di chuyển tiếp. Có thể mô tả thuật toán điều khiển nhân vật bóng đỏ bằng liệt kê các bước như ở hình 3 và bằng sơ đồ khối như ở hình 5.
Hình 3
Hình 3
Ảnh
Hoạt động của quả bóng xanh
Hoạt động của quả bóng xanh
– Hoạt động của bóng xanh: mỗi bóng xanh xuất hiện ở một vị trí ngẫu nhiên, sau đó nếu bị bóng đỏ chạm vào thì chuyển màu sang thành màu đỏ. Chú ý: bóng xanh không di chuyển trong quá trình hoạt động. Mô tả thuật toán điều khiển bóng xanh bằng lệnh lặp kèm các bước như ở Hình 4.
Ảnh
Hình 5
Hình 5
Ảnh
VẬN DỤNG
Vận dụng
VẬN DỤNG
Giả sử trong bài toán Tạo hoạt hình bóng chuyền màu có thay đổi về mô tả các nhân vật bóng xanh như sau: Mỗi bóng xanh không đứng yên mà cũng chuyển động như bóng hồng, di chuyển theo hướng ngẫu nhiện một đoạn và rồi lại thay đổi chuyển động theo một hướng ngẫu nhiên khác. Em hãy mô tả thuật toán điều khiển bóng xanh trong trường hợp bài toán có thay đổi như vậy (Chỉ cần chọn mô tả bằng liệt kê các bước hoặc bằng sơ đồ khối).
Trả lời
Trả lời
Mô tả bằng cách liệt kê các bước: Bước 1. Khởi tạo vị trí ban đầu của bóng xanh. Bước 2. Khởi tạo hướng chuyển động ban đầu của bóng xanh là một hướng ngẫu nhiên. Bước 3. Lặp lại các bước sau cho đến khi kết thúc hoạt hình: Bước 4. Di chuyển bóng xanh theo hướng chuyển động hiện tại. Bước 5. Kiểm tra xem đã đủ thời gian di chuyển theo hướng hiện tại chưa. Nếu đã đủ thời gian, thực hiện các bước sau:
Trả lời (tiếp)
Trả lời
Bước 6. Chọn một hướng chuyển động mới ngẫu nhiên khác với hướng chuyển động hiện tại. Bước 7. Thiết lập thời gian di chuyển theo hướng mới. Bước 8. Cập nhật hướng chuyển động của bóng xanh thành hướng mới. Bước 9. Cập nhật vị trí bóng xanh dựa trên hướng chuyển động hiện tại. Bước 10. Kiểm tra xem hoạt hình đã kết thúc chưa. Nếu chưa, quay lại bước 4.
DẶN DÒ
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ghi nhớ kiến thức trọng tâm Hoàn thành các bài tập trong sách bài tập Chuẩn bị bài mới: "Chủ đề F. Bài 3. Thực hành tạo và chạy thử chương trình"
Cảm ơn
Ảnh