CHỦ ĐỀ F. BÀI 1. CÁC BƯỚC GIẢI BÀI TOÁN BẰNG MÁY TÍNH
Ảnh
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHỦ ĐỀ F. BÀI 1. CÁC BƯỚC GIẢI BÀI TOÁN BẰNG MÁY TÍNH
MỤC TIÊU
Mục tiêu
MỤC TIÊU
Học xong bài này, em sẽ:
Trình bày được quá trình giải quyết vấn đề và giải thích được trong quy trình đó có những bước (những vấn đề nhỏ hơn) có thể chuyển giao cho máy tính thực hiện, nếu được ví dụ minh họa. Giải thích được khái niệm bài toán trong tin học, nếu được ví dụ minh họa. Bước đầu nêu được quy trình con người giao bài toán cho máy tính giải quyết.
BÀI HỌC
1. Máy tính hỗ trợ giải quyết vấn đề
1. Máy tính hỗ trợ giải quyết vấn đề
Quá trình giải quyết một vấn đề thường trải qua các giai đoạn như mô tả trong Hình 1.
Ảnh
Có những vấn đề có thể giao cho máy tính giải quyết, ví dụ tìm tất cả các ước số của một số nguyên.
Tiêu đề 1 (tiếp)
1. Máy tính hỗ trợ giải quyết vấn đề
Có những trường hợp có thể chia một vấn đề thành những vấn đề nhỏ hơn mà một số trong đó có thể giải quyết được bằng máy tính. Ví dụ, xét vấn đề tính tiền nước sạch đã tiêu thụ trong một tháng mà mỗi hộ gia đình cần trả cho công ty cấp nước. Vấn đề có thể chia thành hai vấn đề nhỏ hơn: một là thu thập số đo công tơ tiêu thụ nước của mỗi hộ theo định kì tháng; hai là tính số tiền mỗi hộ gia đình cần trả cho lượng nước đã tiêu thụ. Vấn đề thứ nhất, nhân viên của công ty cấp nước đến từng hộ gia đình để đọc số trên công tơ và ghi lại. Vấn đề thứ hai, máy tính thực hiện tính lượng nước tiêu thụ và số tiền phải trả của mỗi hộ gia đình.
Nhiệm vụ của máy tính
Nhiệm vụ của máy tính
Một nhiệm vụ có thể giao cho máy tính giải quyết là giải quyết một phần nhỏ của một bài toán trong tin học. Chẳng hạn, tìm tất cả các ước số của một số nguyên là một bài toán tin học, tính nước sạch đã tiêu thụ của mỗi hộ gia đình cũng là một bài toán tin học.
2. Các bước con người giao bài toán cho máy tính giải quyết
2. Các bước con người giao bài toán cho máy tính giải quyết
Hoạt động: Em hãy trả lời các câu hỏi sau về việc giao cho máy tính giải quyết bài toán: - Vì sao cần phải xác định dữ liệu vào (Input) và kết quả cần đưa ra (Output) của bài toán? - Vì sao cần tạo ra chương trình? - Vì sao cần tìm hiểu thuật toán trước khi tạo ra chương trình?
Trả lời
Trả lời
- Xác định dữ liệu vào (Input) và kết quả cần đưa ra (Output) của bài toán là cần thiết vì nó giúp định rõ phạm vi và mục tiêu của bài toán. Dữ liệu vào cung cấp thông tin cần thiết cho chương trình để thực hiện tính toán hoặc xử lý, trong khi kết quả cần đưa ra định rõ điều mà chương trình cần đạt được sau khi xử lý dữ liệu đó. Việc xác định rõ Input và Output giúp làm rõ yêu cầu của bài toán và hướng dẫn quá trình giải quyết. - Việc tạo ra chương trình là cần thiết để tự động hóa quá trình giải quyết bài toán. Máy tính có thể thực hiện hàng loạt các phép tính và xử lý dữ liệu một cách nhanh chóng và chính xác, giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với việc thực hiện bằng tay. Chương trình cung cấp một phương tiện cụ thể để triển khai thuật toán và xử lý dữ liệu.
Trả lời (tiếp)
- Việc tìm hiểu thuật toán trước khi tạo ra chương trình là cần thiết để đảm bảo rằng quá trình giải quyết bài toán được thực hiện một cách hiệu quả và chính xác nhất có thể. Thuật toán là một bước quan trọng trong quá trình giải quyết bài toán, và hiểu rõ về cách thuật toán hoạt động giúp chọn lựa và triển khai chúng trong chương trình một cách chính xác và hiệu quả. Nắm vững thuật toán cũng giúp tối ưu hóa chương trình và giảm thiểu thời gian xử lý.
Trả lời
Nội dung
Nội dung
Quy trình giao cho máy tính giải quyết một bài toán gồm những bước sau: Xác định bài toán; Tìm thuật toán; Viết chương trình; Chạy thử để sửa lỗi và chạy chương trình để nhận kết quả. a) Xác định bài toán Trước hết ta phải biểu diễn bài toán, cần xác định dữ liệu vào (Input) và kết quả cần đưa ra (Output), ví dụ như ở Hình 2.
Ảnh
b) Tìm thuật toán
b) Tìm thuật toán
Nếu bài toán đã có các thuật toán giải thì cần lựa chọn được thuật toán tốt, nếu chưa có ta phải tìm cách xây dựng thuật toán. Thuật toán được mô tả một cách cụ thể, rõ ràng thường là bằng liệt kê các bước hoặc bằng sơ đồ khối. Bài toán ở ví dụ trên đây có thể được thuật toán được mô tả bằng liệt kê các bước như ở Hình 3.
Ảnh
c) Viết chương trình
c) Viết chương trình
Máy tính không "hiểu" được bản mô tả thuật toán bằng liệt kê các bước hay sơ đồ khối. Viết chương trình là để mô tả một thuật toán cho máy tính hiểu được và thực hiện được. Ví dụ: Máy tính không hiểu được thuật toán ở Hình 3, nhưng khi chuyển thuật toán đó thành một chương trình Scratch như ở Hình 4 thì máy tính có thể cho ra kết quả đúng.
Ảnh
d) Chạy thử chương trình
d) Chạy thử chương trình
Một chương trình viết xong chưa chắc đã chạy được ngay trên máy tính để cho ra kết quả mong muốn. Cần phải chạy thử chương trình để phát hiện lỗi và sửa những lỗi đã tìm thấy. Ví dụ, với bài toán trong ví dụ trên, giả sử chương trình Scratch tạo ra lúc đầu sai ở chỗ đã đặt biến Tích có giá trị 0 trước khi vào vòng lặp. Khi chạy thử chương trình với một dãy số không chứa số 0 ta nhận được kết quả sai (kết quả là 0). Nhờ việc chạy thử mà ta có thể phát hiện lỗi trong chương trình để sửa được lỗi. Cuối cùng, để có kết quả của bài toán, ta cần chạy chương trình đã chỉnh sửa và sửa hết những lỗi đã tìm thấy.
Tóm tắt bài học
Tóm tắt bài học
Bài toán trong tin học là một nhiệm vụ có thể giao cho máy tính thực hiện. Các bước con người giao bài toán cho máy tính giải quyết gồm: xác định bài toán, tìm thuật toán, viết chương trình, chạy thử để sửa lỗi và chạy chương trình tìm ra nhận kết quả.
DẶN DÒ
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ghi nhớ kiến thức trọng tâm Hoàn thành các bài tập trong sách bài tập Chuẩn bị bài mới: "Chủ đề F. Bài 2. Thực hành xác định bài toán và tìm thuật toán"
Cảm ơn
Ảnh