Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 59 CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN NHÀ NGUYỄN Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra bài cũ 1. Vua Quang Trung đã có những chính sách và biện pháp gì để phục hồi kinh tế, ổn định xã hội và phát triển văn hóa dân tộc ? 2. Chiếu lập học nói lên hoài bão gì của vua Quang Trung? 1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền
Nguyễn Ánh đánh nhà Tây Sơn:
I. Tình hình chính trị – kinh tế 1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền - Nguyễn Ánh tiến đánh quân Tây Sơn như thế nào? - Khoảng giữa năm 1802, Nguyễn Ánh kéo quân ra Bắc rồi tiến thẳng về Thăng Long. Nguyễn Quang Toản chạy lên Bắc Giang thì bị bắt. Triều đại Tây Sơn chấm dứt. Nguyễn Ánh lên ngôi vua:
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền - Nhà Nguyễn đã làm gì để lập lại chế độ phong kiến tập quyền? - Năm1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, đặt niên hiệu Gia Long, chọn Phú Xuân làm kinh đô, lập ra triều Nguyễn. Năm 1806 lên ngôi Hoàng đế. - Vua trực tiếp điều hành mọi việc từ trung ương đến địa phương. Vua Gia Long:
VUA GIA LONG Tên thật là Nguyễn Phúc Ánh, còn có hai tên gọi khác là Chủng và Noãn. Nguyễn Ánh sinh ngày 15 tháng giêng năm Nhâm Ngọ (1762), là con trai thứ ba của hoàng tử Nguyễn Phúc Côn. Tháng 3 năm Quý Sửu (1793), Nguyễn Ánh bắt đầu đem hai đạo quân thủy - bộ tiến đánh Tây Sơn. Tháng 6-1801 Nguyễn Ánh chiếm được Quy Nhơn và tiến đánh Phú Xuân. Giữa năm 1802 Nguyễn Ánh huy động nhiều cánh quân thủy - bộ tiến ra Bắc, Quang Toản bị bắt. Vương triều Tây Sơn chấm dứt. Tháng 4 năm Nhâm Tuất (1802), Nguyễn Ánh đặt niên hiệu Gia Long, đóng đô ở Phú Xuân, lập ra nhà Nguyễn. Ngọ Môn (Huế): Ngọ Môn (Huế)
Lăng các vua nhà Nguyễn:
LĂNG MINH MẠNG LĂNG GIA LONG LĂNG TỰ ĐỨC LĂNG THIỆU TRỊ LĂNG KHẢI ĐỊNH Củng cố luật pháp:
1/ Nhà nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền - Vua Gia Long chú trọng củng cố pháp luật như thế nào? - Năm 1815, ban hành bộ Hoàng triều luật lệ (Luật Gia Long) Bộ luật Gia Long:
Bộ luật Gia Long Ban hành năm 1815, gồm 21 quyển với 398 điều và một quyển phụ với 30 điều. Nội dung chính của bộ luật thể hiện rõ ý đồ bảo vệ quyền hành tuyệt đối của nhà vua, đề cao địa vị của quan lại và gia trưởng. Tuy nói tham khảo các luật đời trước, nhưng trong thực tế bộ luật này đã dựa hẳn vào bộ luật nhà Thanh; những chi tiết thay đổi bổ sung trong một số điều luật chiếm một tỉ lệ không nhiều. Lược đồ hành chính Việt Nam thời Nguyễn:
Luợc đồ các đơn vị hành chính Việt Nam thời Nuyễn (từ năm 1832) 1.Cao Bằng. 2. Tuyên Quang. 3. Hưng Hóa. 4. Lạng Sơn. 5. Thái Nguyên. 6. Quảng Yên. 7. Sơn Tây. 8. Bắc Ninh. 9. Hà Nội. 10. Hải Dương. 11. Hưng Yên. 12. Nam Định. 13. Ninh Bình. 14. ThanhHóa. 15. Nghệ An 16. Hà Tĩnh. 17. Quảng Bình. 18. Quảng Trị. 19. Quảng Nam. 20. Quảng Ngãi. 21. Bình Định. 22. Phú Yên. 23. Khánh Hòa. 24. Bình Thuận. 25. Biên Hòa. 26. Phiên An. 27. An Giang. 28. Định Tường. 29. Hà Tiên. 30. Vĩnh Long. 31.PhủThừa Thiên Đơn vị hành chính:
1. Nhà nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền - Em có nhận xét gì về cách tổ chức đơn vị hành chính dưới triều Nguyễn? - Các năm 1831 – 1832 chia cả nước làm 30 tỉnh và một phủ trực thuộc (Phủ Thừa Thiên). Quân đội:
1. Nhà nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền - Nhà Nguyễn đã thi hành những biện pháp gì để củng cố quân đội? - Quân đội: gồm nhiều binh chủng, xây thành trì và thiết lập trạm ngựa dọc theo chiều dài đất nước. Quân đội và vũ khí thời Nguyễn:
Quân đội và vũ khí thời Nguyễn Đối ngoại:
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền - Em có nhận xét gì về chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn? - Đối ngoại: Thần phục nhà Thanh. Khước từ quan hệ với các nước phương Tây. 2. Kinh tế dưới triều Nguyễn
Nông nghiệp:
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn. - Tình hình kinh tế nông nghiệp nước ta đầu thế kỉ XIX? Biện pháp ? a. Nông nghiệp - Nhà Nguyễn chú trọng khai hoang. - Biện pháp di dân lập ấp và đồn điền; đặt lại chế độ quân điền. Nguyễn Công Trứ:
Nguyễn Công Trứ Nguyễn Công Trứ sinh năm 1778 mất 1858, quê huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Ông là một nhà quân sự, kinh tế tài ba, từng giữ những chức vụ quan trọng trong triều Nguyễn như Thượng thư, Phủ doãn, Tổng đốc. Năm 1828, Ông được cử làm Doanh điền sứ. Ông chiêu mộ dân lưu vong khai phá miền ven biển, lập nên huyện Tiền Hải (Thái Bình), Kim Sơn (Ninh Bình) và hàng trăm đồn điền được thành lập rải rác các tỉnh Nam Kì. Chính sách khai hoang:
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn. - Chính sách khai hoang ở thời Nguyễn có tác dụng như thế nào? Tại sao diện tích canh tác tăng mà vẫn còn tình trạng nông dân lưu vong nhiều? Thời Nguyễn có quan tâm tu sửa đê điều không? Vì sao? Nông dân bị địa chủ chiếm đoạt ruộng đất nên phải đi lưu vong. Đê điều không được quan tâm, tu sửa, lụt lỗi, hạn hán… nạn tham nhũng phổ biến. =>Chính sách khai hoang tích cực của nhà Nguyễn không mang lại hiệu quả thiết thực, nông nghiệp ngày càng sa sút. Thủ công nghiệp:
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn. - Dựa vào SGK và nhận xét câu nói của người nước ngoài: Vì sao có tiềm lực nhưng nghề thủ công nghiệp không phát triển được? b. Thủ công nghiệp - Lập nhiều xưởng sản xuất đúc tiền, đúc súng, đóng tàu… - Ngành khai mỏ được mở rộng. - Làng nghề thủ công ở nông thôn và thành thị phát triển. Sản xuất bị phân tán Thuế sản phẩm nặng nề. =>Thủ công nghiệp có điều kiện phát triển nhưng bị kìm hãm. Gốm Bát Tràng:
GỐM BÁT TRÀNG Thương nghiệp:
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn. - Chính sách ngoại thương của nhà Nguyễn được thể hiện như thế nào? c. Thương nghiệp - Nội thương Buôn bán được mở rộng. Xuất hiện nhiều thị tứ. - Ngoại thương Phát triển Hạn chế buôn bán với người phương Tây. Thương cảng Hội An:
Thương cảng Hội An Phố cổ Hội An:
Phố cổ Hội An Hội An là thành phố cảng lớn ở Đàng trong. Nơi diễn ra hoạt động buôn bán tấp nập. Các hàng hóa từ Quảng Nam, Bình Khang, Diên Khánh...đều theo đường thủy, đường bộ tập trung về Hội An. Một thuyền trưởng người Pháp đến Hội An năm 1819 nhận xét: “Hội An chỉ một đường phố rất dài. Nhà cửa đều xây bằng gạch. Gian trước bày bán hàng hóa, gian sau là kho tàng kín đáo. Hàng hóa vận chuyển đến Hội An rất thuận lợi mhờ có nhiều kênh đào”. 3. Củng cố, dặn dò
Bài tập 1:
Bài tập 1: Nguyễn Ánh lập ra triều Nguyễn vào năm nào và lấy niên hiệu là gì ?
a. Năm 1802, niên hiệu Gia Long.
b. Năm 1803, niên hiệu Minh Mạng.
c. Năm 1804, niên hiệu Thiệu Trị.
d. Năm 1805, niên hiệu Tự Đức.
Bài tập 2:
Bài tập 2: Chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Nguyễn nhằm mục đích gì?
a. Củng cố bộ máy nhà nước từ trung ương đến địa phương.
b. Giải quyết mâu thuẫn xã hội.
c. Xóa bỏ tất cả những gì liên quan đến triều đại trước.
d. Củng cố quyền lực của giai cấp thống trị.
Hướng dẫn học:
Hướng dẫn học ở nhà - Học bài, trả lời câu hỏi theo SGK, nắm được: Nhà nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền. Các vua Nguyễn thần phục nhà Thanh, khước từ mọi tiếp xúc với Phương Tây. Các ngành kinh tế thời Nguyễn còn nhiều hạn chế. - Ôn tập lại các bài đã học