BÀI 22. PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN Ở DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 22. PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN Ở DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ
Khởi động
Giới thiệu bài
Ảnh
Giới thiệu bài
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu:
Trình bày được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và dân số của Duyên hải Nam Trung Bộ. Phân tích được các thế mạnh và hạn chế đối với phát triển các ngành kinh tế biển: khai thác tài nguyên sinh vật biển, giao thông vận tải biển, du lịch biển, khai thác khoảng sản biển. Trình bày được việc phát triển ngành kinh tế biển và nêu được hướng phát triển kinh tế biển của Duyên hải Nam Trung Bộ. Sử dụng được bản đồ và bảng số liệu để trình bày về các thế mạnh phát triển các ngành kinh tế biển của Duyên hải Nam Trung Bộ. Liên hệ được phát triển kinh tế biển với an ninh quốc phòng.
Khởi động
Ảnh
Khởi động
Duyên hải Nam Trung Bộ có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng và bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia của Việt Nam. Vậy lãnh thổ có các thế mạnh và hạn chế gì đối với phát triển các ngành kinh tế biển? Việc phát triển các ngành kinh tế biển và ý nghĩa đối với an ninh quốc phòng ra sao?
Khái quát
Vị trí địa lí
Ảnh
Vị trí địa lí:
- Duyên hải Nam Trung Bộ là một bộ phận lãnh thổ của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, giáp với vùng Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, giáp nước láng giềng Lào và Biển Đông rộng lớn. Lãnh thổ nằm gần tuyến hàng hai quốc tế, tạo cho Duyên hải Nam Trung Bộ nhiều tiềm năng, thế mạnh trong phát triển các ngành kinh tế biển.
Phạm vi lãnh thổ
Ảnh
Phạm vi lãnh thổ:
- Duyên hải Nam Trung Bộ gồm các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương là: Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận. Diện tích tự nhiên khoảng 44,5 nghìn km², có vùng biển rộng lớn, nhiều đảo và quần đảo, trong đó có quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, có 4 huyện đảo là: Hoàng Sa (Đà Nẵng), Trường Sa (Khánh Hoà), Lý Sơn (Quảng Ngãi) và Phú Quý (Bình Thuận).
Dân số
Ảnh
Dân cư:
- Năm 2021, Duyên hải Nam Trung Bộ có hơn 9,4 triệu người. Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên là 0,96%. Dân số ở nhóm 15 – 64 tuổi chiếm 65,4% cơ cấu dân số. - Mật độ dân số ở Duyên hải Nam Trung Bộ là 211 người/km², tỉ lệ dân số thành thị chiếm 40,7% tổng dân số (năm 2021). - Duyên hải Nam Trung Bộ có nhiều dân tộc sinh sống như: Kinh, Chăm, Ra Glai, Giẻ Triêng, Xơ Đăng, Cơ Tu, Tày.... cùng với lịch sử hình thành lâu đời đã tạo nên nét đặc sắc về văn hoá và truyền thống sản xuất đặc trưng của lãnh thổ.
Thế mạnh và hạn chế đối với phát triển các ngành kinh tế biển
Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
Ảnh
Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên:
Ảnh
- Điều kiện tự nhiên
Ảnh
Về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên:
+ Duyên hải Nam Trung Bộ có vùng biển rộng với nguồn lợi thuỷ sản phong phú, nhiều bãi cá, bãi tôm và ngư trường lớn (Ninh Thuận - Bình Thuận, quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa); hệ sinh thái vùng biển, đào đa dạng, nhiều vũng vịnh, dầm phá. => Đây là tiềm năng lớn cho phát triển ngành thuỷ sản với các hoạt động đánh bắt và nuôi trồng + Đường bờ biển dài, khúc khuỷu, nhiều dãy núi chạy sát ra biển tạo thành các b đào (Sơn Trà, Phương Mai, Hòn Gốm...), vũng vịnh kín gió (Dung Quất, Quy Nho 63D Vân Phong...), gần với tuyến đường biển quốc tế là điều kiện thuận lợi để xây dựng cảng biển, phát triển giao thông vận tải biển. + Duyên hải Nam Trung Bộ có nhiều bãi biển đẹp (Mỹ Khê, Quy Nhơn, Mũi Né,...), vịnh biển nổi tiếng (Nha Trang, Vân Phong. Cam Ranh,...), các đào (Cù Lao Chàm, Lý Sơn, Phủ Quý....) thích hợp để phát triển nhiều loại hình du lịch biển, đào.
- Tiếp
Ảnh
Về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên:
+ Tài nguyên khoáng sản biển nổi bật, có tiềm năng lớn là dầu mỏ và khí tự nhiên ở vùng thềm lục địa. Ngoài ra, còn có cát thuỷ tỉnh, tí-tan ở ven biển của Đà Nẵng, Khánh Hoà, Bình Định. Sản xuất muối rất thuận lợi. Đây là cơ sở để phát triển công nghiệp khai thác và chế biến khoảng sản ở Duyên hải Nam Trung Bộ. => Duyên hải Nam Trung Bộ còn có tiềm năng rất lớn cho phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là diện gió và diện mặt trời.
Điều kiện kinh tế - xã hội
Ảnh
Điều kiện kinh tế - xã hội:
+ Duyên hải Nam Trung Bộ có quy mô dân số lớn, nguồn lao động khá dồi dào, cần cù, chịu khó và trình độ ngày càng được nâng cao + Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật ngày càng hiện đại, khoa học – công nghệ được đổi mới theo hướng chuyên môn hoa phục vụ sản xuất và đời sống. + Nhiều chủ trương, đường lối chính sách đầu tư phát triển được chú trọng gắn với các hoạt động kinh tế của người dân tại các địa phương.
- Tiếp
Ảnh
Về điều kiện kinh tế - xã hội:
+ Tỉ lệ dân thành thị cao, đô thị hoá và công nghiệp hoá nhanh đã hình thành các đô thị ven biển khá dày, có 4 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thuộc vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung.... nên rất hấp dẫn các dự án đầu tư trong và ngoài nước. + Lịch sử hình thành lãnh thổ lâu đời với nhiều nét đặc sắc về văn hoá và truyền thống sản xuất của cộng đồng các dân tộc, đặc biệt là các tài nguyên du lịch văn hoá vùng biển, đảo như: lễ hội, làng nghề truyền thống, loại hình nghệ thuật (bài chòi, tuồng, hỏ Bá Trạo,...) gần với cư dân vùng biển, đảo có sức hấp dẫn lớn đối với du khách.
Hạn chế
Ảnh
Hạn chế:
+ Duyên hải Nam Trung Bộ có nhiều thiên tai (bão, lũ lụt, hạn hán....) gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và đời sống người dân. + Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật chưa đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn.
Phát triển các ngành kinh tế biển
Khai thác tài nguyên sinh vật biển
Ảnh
Khai thác tài nguyên sinh vật biển:
- Đây là ngành phát triển sớm và đang trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Duyên hải Nam Trung Bộ, nổi bật nhất là khai thác hải sản. Giá trị sản xuất và sản lượng khai thác liên tục tăng lên. - Cá biển chiếm tỉ trọng lớn trong sản lượng hải sản khai thác ở Duyên hải Nam Trung Bộ. - Một số loài có giá trị kinh tế cao như: cá thu, cá ngừ, cá hồng, cá mú. Các tỉnh có sản lượng hải sản khai thác lớn là: Quảng Ngãi, Bình Định, Bình Thuận, Ninh Thuận.
- Một số hoạt động khác
Ảnh
Một số hoạt động khác:
- Một số hoạt động khác như chế biến và bảo quản hải sản đông lạnh, hải sản khô, nước mắm,... được phát triển ở hầu khắp các địa phương. - Để tăng năng suất và sản lượng khai thác, người dân ở Duyên hải Nam Trung Bộ đã đầu tư đội tàu công suất lớn với máy móc, thiết bị hiện đại có cả hệ thống giám sát, truy xuất nguồn gốc cùng cải tiến công nghệ chế biến và bảo quản sản phẩm. => Điều này giúp khai thác tốt hơn nguồn lợi hải sản, bảo vệ môi trường và có ý nghĩa trong bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo, thềm lục địa, góp phần thực hiện quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia của Việt Nam.
Giao thông vận tải biển
Ảnh
Giao thông vận tải biển:
- Giao thông vận tải biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ giữ vai trò quan trọng, tạo ra các quan hệ kinh tế trong nước và quốc tế. Ở đây có nhiều cảng biển được xây dựng, các cảng biển quan trọng là: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hoà,... - Trong tương lai, cảng Vân Phong (Khánh Hoà) sẽ là cảng trung chuyển quốc tế lớn nhất cả nước. - Khối lượng hàng hoá vận chuyển và luân chuyển của giao thông vận tải biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ rất lớn. Năm 2021, khối lượng hàng hoá vận chuyển đạt 1,3 triệu tấn, tương ứng khối lượng hàng hoá luân chuyển là 666,8 triệu tấn.km. - Từ cảng biển của Duyên hải Nam Trung Bộ đã hình thành các tuyến đường biển nội địa đến các vùng của nước ta, các tuyến đường biển quốc tế đến các quốc gia trong khu vực và thế giới.
Du lịch biển đảo
Ảnh
Du lịch biển đảo:
- Du lịch biển đảo ở Duyên hải Nam Trung Bộ rất phát biển với nhiều hoạt động du lịch gần với khai thác tài nguyên vùng biển đảo. - Các sản phẩm du lịch biển đảo nổi bật là: du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng biển đảo gắn với di sản, tìm hiểu văn hoá biển, ẩm thực biển..... - Lượng khách du lịch do các cơ sở lưu trú và lữ hành phục vụ ở Duyên hải Nam Trung Bộ tăng lên khả nhanh, hằng năm du lịch biển đảo thu hút khoảng 11,4% lượt khách quốc tế và khoảng 19,4% lượt khách nội địa so với cả nước. Đoanh thu du lịch lữ hành chiếm khoảng 12,5 ° của cả nước (năm 2021). - Trên địa bàn có một số diễm, khu du lịch biển đảo nổi tiếng như: Sơn Trà, Mỹ Khê (Đà Nẵng), Cù Lao Chàm (Quảng Nam), Lý Sơn (Quảng Ngãi), Quy Nhơn (Bình Định), Nha Trang (Khánh Hoà), Mũi Né (Bình Thuận).... Thành phố Đà Năng và Nha Trang là hai trung tâm du lịch biển đảo lớn của Duyên hải Nam Trung Bộ.
Khai thác khoáng sản biển
Ảnh
Khai thác khoáng sản biển:
- Khai thác khoáng sản biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ nổi bật là muối với sản lượng đứng đầu cả nước và đã hình thành các cánh đồng muối nổi tiếng như: Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), Cà Nà (Ninh Thuận).... - Ngoài ra, một số khoáng sản khác như: cát thuỷ tỉnh, ti-tan (ở Đà Nẵng, Quảng Nam, Bình Định) và khí tự nhiên (ở Bình Thuận) được khai thác và bước đầu đạt hiệu quả. - Nhà máy lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi) là trung tâm chế biến dầu khi lớn của nước ta và có ý nghĩa rất quan trọng trong tiêu thụ nguyên liệu tại chỗ khi tài nguyên khí tự nhiên ở vùng thềm lục địa Duyên hải Nam Trung Bộ được khai thác.
Hướng phát triển kinh tế biển
Hướng phát triển kinh tế biển
Ảnh
Hướng phát triển kinh tế biển:
- Hướng phát triển kinh tế biển của Duyên hải Nam Trung Bộ là phát triển tổng hợp các ngành kinh tế biển gắn bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ sinh thái biển, thích ứng với biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh quốc phòng và hợp tác quốc tế. Cụ thể: - Tập trung phát triển các ngành kinh tế biển để trở thành vùng mạnh về biển, giàu từ biển. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng phát triển kinh tế biển xanh và bền vững. - Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, nâng cao hiệu quả hoạt động các khu kinh tế ven biển, khu công nghiệp, hệ thống đô thị ven biển. - Đẩy mạnh liên kết vùng, mở rộng quan hệ đối ngoại, đặc biệt với nước láng giềng Lào và các nước thuộc tiểu vùng sông Mê Công.
- Tiếp
Ảnh
Hướng phát triển kinh tế biển:
- Đảm bảo cân bằng, hài hoà giữa phát triển và bảo tồn các giá trị tự nhiên và vẫn hoá biển đảo, xây dựng môi trường văn hoá, xã hội vùng biển đảo gắn bó, thân thiện, kết hợp chặt chẽ giữa phát trển kinh tế - xã hội với bảo đảm vững chắc an ninh quốc phòng và chủ quyền biển đảo. - Bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là tài nguyên rừng và biển, chủ động phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Ý nghĩa của phát triển kinh tế biển
Ý nghĩa phát triển kinh tế biển
Ảnh
Ý nghĩa phát triển kinh tế biển:
- Phát triển kinh tế biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ có ý nghĩa rất to lớn đối với an ninh quốc phòng trong vùng và cả nước. - Góp phần tăng cường tiềm lực nền kinh tế quốc gia, nâng cao vị thế trong đối ngoại, hợp tác quốc tế về biển, góp phần duy trì môi trường hoà bình, ổn định. - Cơ sở để khẳng định chủ quyền vùng biển đảo, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia của Việt Nam; đảm bảo độc lập và toàn vẹn lãnh thổ. - Nền tảng quan trọng trong việc củng cố, hoàn thiện và phát triển an ninh quốc phòng của Duyên hải Nam Trung Bộ và cả nước.
Luyện tập
Bài 1
Ảnh
Bài 1: Trình bày đặc điểm và tình hình giao thông vận tải biển của duyên hải nam trung bộ?
Trả lời: - Giao thông vận tải biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ giữ vai trò quan trọng, tạo ra các quan hệ kinh tế trong nước và quốc tế. Ở đây có nhiều cảng biển được xây dựng, các cảng biển quan trọng là: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hoà,... Trong tương lai, cảng Vân Phong (Khánh Hoà) sẽ là cảng trung chuyển quốc tế lớn nhất cả nước. - Khối lượng hàng hoá vận chuyển và luân chuyển của giao thông vận tải biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ rất lớn. Năm 2021, khối lượng hàng hoá vận chuyển đạt 1,3 triệu tấn, tương ứng khối lượng hàng hoá luân chuyển là 666,8 triệu tấn.km. - Từ cảng biển của Duyên hải Nam Trung Bộ đã hình thành các tuyến đường biển nội địa đến các vùng của nước ta; các tuyến đường biển quốc tế đến các quốc gia trong khu vực và thế giới.
Bài 2
Ảnh
Bài 2: Vùng Duyên Hải nam trung bộ gồm những tỉnh nào? Tiếp giáp các vùng, biển nào?
Trả lời: + Vùng duyên hải Nam Trung Bộ gồm 8 tỉnh: Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Thành phố Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên. + Vùng Duyên hải Nam Trung Bộ tiếp giáp với các vùng sau: - Phía Bắc: Giáp với vùng Bắc Trung Bộ. - Phía Tây: Giáp với vùng Tây Nguyên. - Phía Nam: Giáp với vùng Đông Nam Bộ. - Phía Đông: Giáp với Biển Đông. - Sông Thái Bình: Là một nhánh của sông Hồng, cũng đóng góp một phần không nhỏ vào quá trình hình thành đồng bằng.
Bài 3
Ảnh
Bài 3: Vị trí địa lý thuận lợi mang lại nhiều lợi thế nào cho vùng Duyên hải Nam Trung Bộ?
Trả lời: Vị trí địa lý thuận lợi này mang lại nhiều lợi thế cho vùng Duyên hải Nam Trung Bộ: - Giao thông thuận tiện: Nằm trên các tuyến giao thông quan trọng, kết nối các vùng miền trong cả nước. - Phát triển du lịch: Với nhiều bãi biển đẹp, cảnh quan tự nhiên đa dạng, thu hút đông đảo du khách. - Nông nghiệp: Phát triển các loại cây trồng đặc sản như nho, thanh long. - Ngư nghiệp: Có nhiều lợi thế để phát triển ngành thủy sản.
Bài 4
Ảnh
Bài 4: Theo em, vùng duyên hải nam trung bộ có những tiềm năng nào để phát triển ngành thủy sản?
Trả lời: + Ngư trường lớn: Các vùng biển ven bờ: Các tỉnh trong vùng đều có các ngư trường ven bờ giàu có, cung cấp nguồn hải sản tươi sống cho thị trường trong nước và xuất khẩu. + Điều kiện tự nhiên thuận lợi: - Vùng biển rộng lớn: Với đường bờ biển dài, nhiều vũng, vịnh, đầm phá, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi trồng và đánh bắt thủy sản. - Sông ngòi đổ ra biển: Cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào cho các loài thủy sản. - Khí hậu nhiệt đới: Tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của các loài thủy sản.
- Tiếp (Bài 4)
Ảnh
Trả lời: + Các loài thủy sản phong phú: - Cá: Nhiều loại cá có giá trị kinh tế cao như cá ngừ, cá thu, cá mú, cá bớp... - Tôm: Tôm sú, tôm hùm, tôm thẻ chân trắng... - Mực: Mực ống, mực nang, mực sim... - Các loại hải sản khác: Cua, ghẹ, ốc, sò... + Tiềm năng nuôi trồng thủy sản: - Nuôi trồng tôm: Đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng, đã và đang phát triển mạnh ở các tỉnh Khánh Hòa, Bình Thuận. - Nuôi trồng cá: Cá lồng bè, cá mú, cá bớp... - Nuôi trồng các loài hải sản khác: Hàu, sò, ốc....
Bài 5
Ảnh
Bài 5: Những ngành kinh tế nào là thế mạnh của vùng duyên hải nam trung bộ?
Trả lời: 1. Ngành thủy sản. 2. Du lịch. 3. Nông nghiệp. 4. Công nghiệp. 5. Dịch vụ.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Vận dụng
Thu thập tài liệu, viết đoạn văn ngắn giới thiệu về một điểm du lịch hoặc một cảng biển của Duyên hải Nam Trung Bộ.
Cảm ơn
Ảnh