BÀI 22. MỘT SỐ NỀN VĂN MINH NỔI TIẾNG THẾ GIỚI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 22. MỘT SỐ NỀN VĂN MINH NỔI TIẾNG THẾ GIỚI
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu bài học
- Xác định được vị trí địa lí của nước Ai Cập hiện nay trên bản đồ hoặc lược đồ. - Sưu tầm một số tư liệu (tranh ảnh, câu chuyện lịch sử,...), tìm hiểu và mô tả được một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập: kim tự tháp, đồng hồ mặt trời,... - Sưu tầm và kể lại được một số câu chuyện về kim tự tháp, pha-ra-ông,... - Xác định được vị trí địa lí của nước Hy Lạp hiện nay trên bản đồ hoặc lược đồ. - Sưu tầm một số tư liệu (tranh ảnh, câu chuyện lịch sử,...), tìm hiểu và mô tả được một số thành tựu tiêu biểu về kiến trúc, điêu khắc,... của văn minh Hy Lạp. - Sưu tầm và kể lại được một số câu chuyện về lịch sử Ô-lim-píc (Olympic), về các vị thần của Hy Lạp.
Khởi động
1. Vị trí địa lí và một số thành tựu tiêu biểu (1. Vị trí địa lí và một số thành tựu tiêu biểu)
Ai Cập và Hy Lạp là hai nền văn minh cổ đại tiêu biểu của nhân loại. Hãy chia sẻ những điều em biết về hai nền văn minh này.
- Văn minh Ai Cập là một trong những nền văn minh phát triển rực rỡ nhất của thế giới cổ đại mà tầm ảnh hưởng xuyên không gian, thời gian. Cho đến nay, những thành tựu ấy vẫn làm cho chúng ta thán phục, ngạc nhiên trước sức sáng tạo kỳ diệu của Ai Cập thời cổ đại. - Nền văn hóa Hy Lạp cổ điển thường được coi là cội nguồn văn hóa mà góp phần tạo ra nền tảng cho nền văn hoá phương Tây thời kỳ cận đại và còn được coi là cái nôi của nền văn minh phương Tây.
Khám phá
1. Văn minh Ai Cập (1. Văn minh Ai Cập)
1. Văn minh Ai Cập
Vị trí địa lí
Ai Cập là quốc gia nằm ở khu vực Bắc Phi, phía bắc giáp Địa Trung Hải, phía đông bắc giáp I-xra-en (Israel), phía đông giáp vịnh A-qua-ba (Aqaba) và Biển Đỏ, phía nam giáp Xu-đăng (Sudan), phía tây giáp Li-bi (Libya). Phần lớn lãnh thổ Ai Cập là hoang mạc. Sông Nin (Nile) chảy ngang qua hoang mạc và đổ ra Địa Trung Hải. Đây là dòng sông gắn liền với sự hình thành, phát triển của nền văn minh Ai Cập.
Lược đồ AI Cập ngày nay
Lược đồ Ai Cập ngày nay
Ảnh
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy xác định vị trí địa lí của Ai Cập ngày nay trên lược đồ.
- Vị trí địa lí của Ai Cập ngày nay trên lược đồ + Ai Cập là quốc gia nằm ở khu vực Bắc Phi, phía bắc giáp Địa Trung Hải, phía đông bắc giáp I-xra-en (Israel), phía đông giáp vịnh A-qua-ba (Aqaba) và Biển Đỏ, phía nam giáp Xu-đăng (Sudan), phía tây giáp Li-bi (Libya). + Phần lớn lãnh thổ Ai Cập là sa mạc. Sông Nin (Nile) chảy ngang qua sa mạc và đồ ra Địa Trung Hải. Đây là dòng sông gắn liền với sự hình thành, phát triển của nền văn minh Ai Cập.
Thành tựu tiêu biểu (Thành tựu tiêu biểu)
Thành tựu tiêu biểu
Cư dân Ai Cập cổ đại đã để lại nhiều thành tựu tiêu biểu như kim tự tháp, đồng hồ mặt trời,... Kim tự tháp Ai Cập đầu tiên được xây dựng cách ngày nay khoảng gần 5 000 năm. Kim tự tháp có đáy hình vuông với bốn mặt đều nhau, được xây dựng từ những tảng đá nguyên khối, nặng từ 2,5 đến 30 tấn, mài nhẵn bề mặt và xếp chồng lên nhau. Quần thể Kim tự tháp Ghi-da (Giza) nằm ở ngoại ô thủ đô Cai-rô (Cairo), trong đó có Kim tự tháp Ghi-da là một trong bảy kì quan của thế giới cổ đại còn lại đến ngày nay.
Ảnh minh họa
Ảnh
Tiếp
Ảnh
Năm 2013, một chiếc đồng hồ mặt trời cổ được phát hiện ở Ai Cập. Đồng hồ mặt trời này là một đĩa bằng đá vôi, được chia thành 12 phần. Ở tâm đồng hồ có một lỗ hõm sâu và được gắn lõi kim loại. Bóng hắt ra từ lõi này giúp con người nhận biết được thời gian. Nhờ đồng hồ mặt trời mà người Ai Cập cổ đại có thể tính được thời gian trong ngày.
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, em hãy mô tả kim tự tháp và đồng hồ mặt trời ở Ai Cập cổ đại.
- Kim tự tháp Ai Cập đầu tiên được xây dựng cách ngày nay khoảng gần 5.000 năm. Kim tự tháp có đáy hình vuông với bốn mặt đều nhau, được xây dựng từ những tàng đá nguyên khối, nặng từ 2,5 đến 30 tấn, mài nhẵn bề mặt và xếp chồng lên nhau. - Năm 2013, một chiếc đồng hồ mặt trời cổ được phát hiện ở Ai Cập. Đồng hồ mặt trời này là một đĩa bằng đá vôi, được chia thành 12 phần. Ở tâm đồng hồ có một lỗ hôm sâu và được gắn lõi kim loại. Bóng hắt ra từ lõi này giúp con người nhận biết được thời gian. Nhờ đồng hồ mặt trời mà người Ai Cập cổ đại có thể tính được thời gian trong ngày.
Một số câu chuyện về Ai Cập cổ đại (Một số câu chuyện về Ai Cập cổ đại)
Một số câu chuyện về Ai Cập cổ đại
Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy kể lại câu chuyện về khám phá lăng mộ của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn (Pharaoh Tutankhamun và xây dựng Kim tự tháp Kê-ốp.
Khám phá lăng mộ của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn: Hoàng gia Anh đã phát hiện ra lăng mộ của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn. Phát hiện này đã hé lộ nhiều điều kì diệu về Ai Cập cổ đại. Theo con đường hầm dẫn sâu xuống lòng đất, các nhà khảo cổ học tìm thấy căn phòng đầu tiên chứa nhiều vật dụng hằng ngày của pha-ra-ông. Đến căn phòng thứ hai, nhiều đồ có giá trị được tìm thấy tại đây. Căn phòng thứ ba là nơi đặt thi hài của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn, với quan tài đều được dát vàng. Việc tìm thấy lăng mộ còn nguyên vẹn của vị pha-ra-ông trẻ tuổi đã giúp các nhà khoa học có thể làm sáng tỏ hơn những điều bí ẩn về Ai Cập cổ đại.
Tiếp
Xây dựng kim tự tháp kê -ốp: Kim tự tháp Kệ-ốp cao khoảng 147 m, được xây dựng từ những tảng đá nặng từ 2 đến 2,5 tấn. Để xây dựng kim tự tháp này, Kê-ốp đã huy động đông đảo người dân lao động trong nước đến công trình làm việc. Họ được tổ chức thành từng đội gần 100 000 người, cứ 3 tháng thay phiên một lần. Người ta phải dùng thuyền chở đã từ nơi khác đến. Từ bến đá đến khu xây kim tự tháp, người ta phải xây dựng một con đường bằng những tảng đá mài nhẵn, dài hơn 900 m, rộng 18 m. Chỉ riêng việc xây dựng con đường này cũng đã mất 10 năm. Không kể thời gian làm đường và hâm mộ dưới lòng đất, việc xây dựng kim tự tháp kéo dài 20 năm mới hoàn thành.
2) Văn minh Hy Lạp (Vị trí địa lí)
2) Văn minh Hy Lạp
Vị trí địa lí
Hy Lạp nằm ở phía nam bán đảo Ban-căng (Balkan), phía đông nam châu Âu, phía bắc giáp An-ba-ni (Albania), Bắc Ma-xê-đô-ni-a (Macedonia) và Bun-ga-ri (Bulgaria), phía đông giáp Thổ Nhĩ Kỳ và biển Ê-giê (Aegea), phía nam giáp Địa Trung Hải, phía tây giáp biển l-ô-ni (lonia).
Lược đồ Hy Lạp ngày nay
Ảnh
Hình 5. Lược đồ Hy Lạp ngày nay
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 5, em hãy xác định vị trí địa lí của Hy Lạp ngày nay trên lược đồ
- Vị trí địa lí của Hy Lạp ngày nay trên lược đồ: + Nằm ở phía nam bán đảo Ban-căng (Balkan). + Phía đông nam châu Âu, phía bắc giáp An-ba-ni (Albania), Bắc Ma-xê-đô-ni-a (Macedonia) và Bun-ga-ri (Bulgaria), phía đông giáp Thổ Nhĩ Kỳ và biển Ê-giê (Aegea), phía nam giáp Địa Trung Hải, phía tây giáp biển lô-ni (lonia).
Thành tựu tiêu biểu (Thành tựu tiêu biểu)
Ảnh
Thành tựu tiêu biểu
Cư dân Hy Lạp cổ đại có nhiều thành tựu tiêu biểu về kiến trúc, điêu khắc, khoa học, văn học,... Các công trình kiến trúc Hy Lạp thường sử dụng vật liệu đá tự nhiên để xây dựng, với một hệ thống kết cấu kiến trúc bao gồm dầm, cột đá và tường đá không có mạch vữa, trong đó kết cấu và hình thức của cột là đặc điểm quan trọng nhất. Tiêu biểu trong nghệ thuật kiến trúc Hy Lạp là đền Pác-tê-nông (Parthenon), đền thờ thần Dớt (Zeus),...
Tiếp
Pác-tê-nông là đền thờ thần A-ten-na (Athena) — vị thần bảo hộ của A-ten (Athen), được xây bằng đá trắng, xung quanh có hành lang với 46 cột tròn, bên trong chia làm hai phòng, mỗi phòng mở ra một mặt tiền. Đây được xem là công trình nổi tiếng và là đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc Hy Lạp cổ đại. Về điêu khắc, cư dân Hy Lạp cổ đại là chủ nhân của nhiều tác phẩm có vẻ đẹp cân đối, mẫu mực về hình thể và tỉ lệ, trong đó có một số tác phẩm còn lại đến ngày nay, như tượng Nữ thần chiến thắng, tượng thần Vệ Nữ ở Mi-lô (Milo), tượng Lực si ném día,...
Ảnh minh hoạ
Ảnh
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát các hình 6, 7, em hãy mô tả về nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc của Hy Lạp cổ đại.
- Các công trình kiến trúc Hy Lạp thường sử dụng vật liệu đá tự nhiên để xây dựng, với một hệ thống kết cấu kiến trúc bao gồm dầm, cột đá và tường đá không có mạch vữa, trong đó kết cấu và hình thức của cột là đặc điểm quan trọng nhất. Tiêu biểu trong nghệ thuật kiến trúc Hy Lạp là đến Pác-tê-nông (Parthenon), đền thờ thần Dớt (Zeus) - Về điêu khắc, cư dân Hy Lạp cổ đại là chủ nhân của nhiều tác phẩm có vẻ đẹp cân đối, mẫu mực về hình thể và tỉ lệ, trong đó có một số tác phẩm còn lại đến ngày nay, như tượng Nữ thần chiến thắng, tượng thần Vệ Nữ ở Mi-lô (Milo), tượng Lực sĩ ném đĩa....
Một số câu chuyện về Hy Lạp cổ đại (Một số câu chuyện về Hy Lạp cổ đại)
Một số câu chuyện về Hy Lạp cổ đại
Đọc thông tin và quan sát các hình 8, 9, em hãy: • Cho biết lịch sử Thế vận hội Ô-lim-píc. • Kể lại câu chuyện về thần Dớt.
♦ Yêu cầu số 1: - Thế vận hội Ô-lim-pic có nguồn gốc từ thời Hy Lạp cổ đại. Theo truyền thuyết, người sáng lập ra Thế vận hội là Hê-ra-clet (Heracles, con trai của thần Dớt), nhằm tôn vinh các vị thần. - Thế vận hội Ô-lim-pic cổ đại thường được tổ chức vào ngày thứ 10 của tuần trăng đầu trước ngày Hạ chí (22-6), kéo dài từ 5 đến 7 ngày. Lúc đầu chỉ có các cuộc thì chạy, sau đó Thế vận hội có thêm các môn thi khác như nhảy xa, ném đĩa, ném lao, đấu vật, đua ngựa.... Trong thời gian diễn ra Thế vận hội, các cuộc chiến tranh giữa các thành bang đều dừng lại để mọi người có thể an toàn đến tham dự và xem thi đấu.
Tiếp
♦ Yêu cầu số 2: - Theo thần thoại Hy Lạp, sau khi giành chiến thắng trước các thần khổng lồ Ti-tan (Titan), để nhường công cho các anh chị em ruột của mình, thần Dớt đã phân chia các công việc cho họ cai quản. Trong đó, có các công việc như cai quản biển cả, cai quản công việc đời sống hằng ngày..... - Về phần mình, với tư cách là chủ nhân của sấm sét, thần Dớt giữ quyền cai quản Thương Giới, sắp đặt mọi việc trên thế gian. Trật tự được vĩnh viễn thiết lập trong vũ trụ với Đất là vị thần tối cao của toàn thể muôn loài.
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
Lập bảng về một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập và Hy Lạp theo gợi ý dưới đây vào vở ghi.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Lựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây. 1. Đóng vai hướng dẫn viên du lịch, giới thiệu một thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập hoặc văn minh Hy Lạp. 2. Sưu tầm và kể lại một câu chuyện về văn minh Ai Cập (pha-ra-ông. kim tự tháp,...) hoặc văn minh Hy Lạp (lễ hội, các vị thần,...).
Cảm ơn
Dặn dò
Ảnh
- Ôn lại bài cũ - Chuẩn bị Bài 23: Xây dựng thế giới xanh - sạch - đẹp
Cảm ơn
Ảnh