BÀI 20. CÁC CHÂU LỤC VÀ ĐẠI DƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 20. CÁC CHÂU LỤC VÀ ĐẠI DƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu bài học
• Xác định được vị trí địa lí của các châu lục, một số dãy núi, cao nguyên, đồng bằng lớn trên thế giới trên bản đồ, lược đồ hoặc quả Địa Cầu. • Nêu và so sánh được một số đặc điểm tự nhiên (địa hình, khí hậu, sông ngòi, thiên nhiên,...) của các châu lục. • Kể được tên và xác định được vị trí địa lí của các đại dương trên bản đồ hoặc quả Địa Cầu. • Sử dụng bảng số liệu và lược đồ hoặc bản đồ, so sánh được diện tích, độ sâu của các đại dương.
Khởi động
Khởi động
Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết trên thế giới có bao nhiêu châu lục và đại dương. Nêu tên các châu lục và đại dương đó.
- Thế giới có 6 châu lục và 5 đại dương: + Châu lục: Châu Á, Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ, Châu Đại Dương, Châu Nam Cực. + Đại dương: Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương, Đại Tây Dương, Nam Đại Dương.
Khám phá
1) Vị trí địa lí các châu lục (1) Vị trí địa lí các châu lục)
1) Vị trí địa lí các châu lục
Ảnh
Trên thế giới có sáu châu lục. Trong đó, châu Âu và phần lớn châu Á nằm ở bán cầu Bắc; châu Nam Cực và phần lớn châu Đại Dương nằm ở bán cầu Nam; châu Mỹ, châu Phi nằm ở cả bán cầu Bắc và bán cầu Nam.
Câu hỏi
Ảnh
Quan sát hình 1, em hãy: • Xác định vị trí địa lí của các châu lục trên lược đồ. • Cho biết mỗi châu lục tiếp giáp với châu lục và đại dương nào.
- Vị trí của các châu lục trên lược đồ: + Châu Á, châu Âu và châu Phi gắn với nhau thành 1 khối chủ yếu nằm ở bán cầu Bắc. + Châu Mỹ nằm hoàn toàn ở bán cầu Tây. + Châu Đại Dương phần lớn nằm ở bán cầu Nam. + Châu Nam Cực nằm ở quanh cực Nam của Trái Đất và cách xa các châu lục khác.
Tiếp
- Châu Á tiếp giáp với châu Âu, châu Phi, châu Đại Dương, Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Bắc Băng Dương. - Châu Âu tiếp giáp với châu Á, châu Phi, châu Mỹ, Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương. - Châu Phi tiếp giáp với châu Á, châu Âu, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương. - Châu Mỹ tiếp giáp với châu Âu, Đại Tây Dương và Thái Bình Dương. - Châu Đại Dương tiếp giáp với châu Á, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. - Châu Nam Cực tiếp giáp với Nam Đại Dương.
2. Đặc điểm tự nhiên các châu lục (2. Đặc điểm tự nhiên các châu lục)
Ảnh
2. Đặc điểm tự nhiên các châu lục
Châu Á
Châu Á có 3/4 diện tích là núi và cao nguyên, trong đó có dãy núi Hi-ma-lay-a cao, đồ sộ với đỉnh Ê-vơ-rét (Everest) cao nhất thế giới (8 848 m); nhiều đồng bằng rộng lớn. Đây là châu lục có đủ các đới khí hậu trên Trái Đất: đới nóng, đới ôn hoà và đới lạnh. Châu Á có nhiều sông lớn như: Hoàng Hà, Trường Giang, Mê Công,... Thảm thực vật đa dạng như: rừng lá kim, thảo nguyên, rừng nhiệt đới ẩm...
Câu hỏi
Ảnh
• Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Á. • Chỉ trên quả địa cầu dãy núi Hi-ma-lay-a (Himalaya); sơn nguyên Tây Tạng; các đồng bằng Tây Xi-bia (Siberia), Ấn-Hàng.
- Đặc điểm tự nhiên của châu Á: + 3/4 diện tích là núi và cao nguyên, trong đó có dãy Hi-ma-lay-a, đồ sộ với đỉnh Ê-vơ-rét (Everest) cao nhất thế giới (8 848 m) + Nhiều đồng bằng rộng lớn. + Đây là châu lục có đủ các đới khí hậu trên Trái Đất: đới nóng, đới ôn hoà và đới lạnh. + Có nhiều sông lớn như: Hoàng Hà, Trường Giang, Mê Công,... + Thảm thực vật đa dạng như: rừng lá kim, thảo nguyên, rừng nhiệt đới ẩm... - Lưu ý: HS tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Châu Âu (Châu Âu)
Ảnh
Châu Âu có địa hình đồng bằng là chủ yếu, chiếm diện tích lãnh thổ. Phần lớn các dãy núi ở châu Âu có độ cao trung bình và thấp. An-pơ là dãy núi cao, đồ sộ nhất châu lục. Châu Âu nằm chủ yếu trong đới khí hậu ôn hoà với bốn mùa rõ rệt. Đây là châu lục có nhiều sông nhưng ít sông lớn. Thảm thực vật chủ yếu là rừng lá kim và rừng lá rộng.
Châu Âu
Câu hỏi
Ảnh
• Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Âu. • Chỉ trên quả địa cầu dãy núi U-ran (Ural), An-pơ (Alps); các đồng bằng Đông Âu, Bắc Âu.
- Đặc điểm tự nhiên của châu Âu: + Có địa hình đồng bằng là chủ yếu, chiếm 2/3 diện tích lãnh thổ. + Phần lớn các dãy núi ở châu Âu có độ cao trung bình và thấp. An-pơ là dãy núi cao, đồ sộ nhất châu lục. + Nằm chủ yếu trong đới khí hậu ôn hoà với bốn mùa rõ rệt. + Có nhiều sông nhưng ít sông lớn. + Thảm thực vật chủ yếu là rừng lá kim và rừng lá rộng. - Lưu ý: HS tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Châu Phi (Châu Phi)
Châu Phi
Ảnh
Địa hình châu Phi tương đối cao. Toàn bộ châu lục như một cao nguyên khổng lồ, trên đó có các bồn địa lớn. Châu Phi có khí hậu nóng và khô bậc nhất thế giới. Châu lục này có ít sông, nhưng có sông Nin (Nile) dài nổi tiếng thế giới. Hoang mạc và xa-van là những cảnh quan thiên nhiên phổ biến ở châu Phi. Xa-ha-ra (Sahara) là hoang mạc lớn nhất thế giới.
Câu hỏi
Ảnh
• Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Phi. • Chỉ trên quả địa cầu hai sơn nguyên lớn ở châu Phi là Ê-ti-ô-pi-a (Ethiopia) và Đông Phi.
- Đặc điểm tự nhiên của châu Phi: + Địa hình châu Phi tương đối cao. + Toàn bộ châu lục như một cao nguyên khổng lồ, trên đó có các bồn địa lớn. + Có khí hậu nóng và khô bậc nhất thế giới. + Châu lục này có ít sông nhưng có sông Nin (Nile) dài nổi tiếng thế giới. + Hoang mạc và xa-van là những cảnh quan thiên nhiên phổ biến ở châu Phi. Xa-ha-ra (Sahara) là hoang mạc lớn nhất thế giới. - Lưu ý: HS tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Châu Mỹ (Châu Mỹ)
Châu Mỹ có ba khu vực địa hình rõ rệt: núi cao, đồng bằng, núi thấp và cao nguyên. Trong đó có hệ thống núi Coóc-đi-e và dãy An-đét cao, đồ sộ trên thế giới. Đồng bằng A-ma-dôn là đồng bằng rộng và bằng phẳng nhất thế giới. Châu Mỹ có đủ các đới khí hậu. Mạng lưới sông, hồ ở đây khá phát triển. Hai hệ thống sông Mi-xi-xi-pi (Mississippi) và A-ma-dôn lớn bậc nhất thế giới. Đây là châu lục có nhiều cảnh thiên nhiên khác nhau. Trong đó, nổi bật là rừng nhiệt đới A-ma-dôn lớn nhất thế giới.
Châu Mỹ
Ảnh minh hoạ
Ảnh
Câu hỏi
Ảnh
• Đọc thông tin và quan sát hình 5, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Mỹ. • Chỉ trên quả địa cầu hệ thống núi Coóc-đi-e (Cordillera) và dãy An-đét (Andes); đồng bằng Trung Tâm và đồng bằng A-ma-dôn (Amazon).
Trả lời
- Đặc điểm tự nhiên của châu Mỹ: + Có ba khu vực địa hình rõ rệt: núi cao, đồng bằng, núi thấp và cao nguyên. Trong đó có hệ thống núi Coóc-đi-e và dãy An-đét cao, đồ sộ trên thế giới. + Đồng bằng A-ma-dôn là đồng bằng rộng và bằng phẳng nhất thế giới. + Có đủ các đới khí hậu. + Mạng lưới sông, hồ ở đây khá phát triển. Hai hệ thống sông Mi-xi-xi-pi (Mississippi) và A-ma-dôn lớn bậc nhất thế giới. + Đây là châu lục có nhiều cảnh thiên nhiên khác nhau. Trong đó, nổi bật là rừng nhiệt đới A-ma-dôn lớn nhất thế giới. - Lưu ý: HS tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viền
Châu Đại Dương (Châu Đại Dwơng)
Châu Đại Dương
Ảnh
Châu Đại Dương gồm lục địa Ô-xtrây-li-a, các đảo, quần đảo ở vùng trung tâm và tây nam Thái Bình Dương. Lục địa Ô-xtrây-li-a bao gồm ba khu vực địa hình chính: núi, cao nguyên, vùng đất thấp và có khí hậu khô hạn là chủ yếu. Châu lục này có ít sông, hồ. Phần lớn diện tích lục địa là hoang mạc và xa-van. Sinh vật có nhiều loài độc đáo như: thú có túi, thú mỏ vịt, đà điểu,... Phần lớn các đảo, quần đảo có khí hậu nóng ẩm, có rừng rậm hoặc rừng dừa bao phủ.
Câu hỏi
Ảnh
• Đọc thông tin và quan sát hình 6, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Đại Dương. • Chỉ trên quả địa cầu dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a (Australia).
- Đặc điểm địa hình, khí hậu, sông ngòi và thiên nhiên châu Đại Dương: + Châu Đại Dương gồm lục địa Ô-xtrây-li-a, các đảo, quần đảo ở vùng trung tâm và tây nam Thái Bình Dương. + Lục địa Ô-xtrây-li-a bao gồm ba khu vực địa hình chính: núi, cao nguyên, vùng đất thấp + Có khí hậu khô hơn là chủ yếu. + Châu lục này có ít sông, hồ. Phần lớn diện tích lục địa là hoang mạc và xa-van. + Sinh vật có nhiều loài độc đáo như: thủ có túi, thú mỏ vịt, đà điều.... + Phần lớn các đảo, quần đảo có khí hậu nóng ẩm, có rừng rậm hoặc rừng dừa bao phủ. - Lưu ý: HS tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Châu Nam Cực (Châu Nam Cực)
Châu Nam Cực
Ảnh
Châu Nam Cực nằm chủ yếu ở trong vòng cực Nam. Đại bộ phận lãnh thổ bị băng bao phủ, tạo thành các cao nguyên băng khổng lồ. Đây là châu lục lạnh nhất thế giới, quanh năm nhiệt độ dưới 0 °C. Thực vật ở châu lục này rất nghèo nàn, chỉ có rêu và địa y mọc ở các ốc đảo vào mùa hạ. Động vật tiêu biểu nhất nơi đây là chim cánh cụt.
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 7, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Nam Cực.
Đặc điểm tựu nhiên của châu Nam Cực: + Đại bộ phận lãnh thổ bị băng bao phủ, tạo thành các cao nguyên băng khổng lồ. + Đây là châu lục lạnh nhất thế giới, quanh năm nhiệt độ dưới 0°C. + Thực vật ở châu lục này rất nghèo nàn, chỉ có rêu và địa y mọc ở các ốc đảo vào mùa hạ. + Động vật tiêu biểu nhất nơi đây là chim cánh cụt.
3. Vị trí địa lí và một số đặc điểm của các đại dương (3. Vị trí địa lí và một số đặc điểm của các đại dương)
Ảnh
3. Vị trí địa lí và một số đặc điểm của các đại dương
Trên thế giới có năm đại dương, các đại dương đều có diện tích lớn và thông với nhau. Tuy nhiên, mỗi đại dương vẫn có những điểm khác biệt về diện tích, độ sâu trung bình,...
Câu hỏi
Ảnh
Dựa vào quả địa cầu, hình 1 và bảng 1, em hãy: • Chỉ vị trí địa lí của các đại dương trên hình 1 hoặc quả địa cầu. • Cho biết mỗi đại dương tiếp giáp với châu lục và đại dương nào. • So sánh diện tích, độ sâu trung bình của các đại dưởng
♦ Yêu cầu số 1: Lưu ý: HS tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên. ♦ Yêu cầu số 2: - Ấn Độ Dương tiếp giáp với Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, châu Á, châu Phi, châu Đại Dương, châu Nam Cực. - Bắc Băng Dương tiếp giáp với Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, châu Mỹ, châu Âu, Châu Á. - Đại Tây Dương tiếp giáp với Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương, Châu Mỹ, châu Âu, châu Phi, châu Nam Cực.
Tiếp
- Thái Bình Dương tiếp giáp với Bắc Băng Dương, Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Châu Mỹ, châu Nam Cực, châu Á, châu Đại Dương. - Nam Đại Dương tiếp giáp với Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương. ♦ Yêu cầu số 3: - Trong số các đại dương, đại dương có diện tích lớn nhất là Thái Bình Dương, sau đó đến Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Nam Đại Dương và nhỏ nhất là Bắc Băng Dương. - Trong số các đại dương, đại dương có độ sâu lớn nhất là Thái Bình Dương, sau đó đến Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Nam Đại Dương và nhỏ nhất là Bắc Băng Dương.
Luyện tập
Câu 1
Ảnh
Trò chơi “Tiếp sức": Dán các thẻ chữ hoặc viết tên các dãy núi, đồng bằng, sơn nguyên vào sơ đồ theo gợi ý dưới đây. - Dãy núi: Hi-ma-lay-a, An-pơ, Coóc-đi-e, An-đét, Trường Sơn Ô-xtrây-li-a. - Đồng bằng: Tây Xi-bia, Ấn-Hằng, Trung Âu, Đông Âu, Trung Tâm, A-ma-dôn. - Sơn nguyên: Tây Tạng, Ê-ti-ô-pi-a, Đông Phi.
Câu 2
Ảnh
Hoàn thành bảng theo mẫu gợi ý dưới đây vào vở ghi để so sánh một số đặc điểm tự nhiên của các châu lùc
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Lựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây: 1. Nếu được đi du lịch, em mong muốn đến châu lục nào? Vì sao? 2. Hãy sưu tầm tư liệu và giới thiệu về một đại dương theo gợi ý: tên, vị trí địa lí, diện tích, độ sâu trung bình,...
Cảm ơn
Dặn dò
Ảnh
- Ôn lại bài cũ - Chuẩn bị Bài 21: Dân số và các chủng tộc trên thế giới.
Cảm ơn
Ảnh