BÀI 15. VIỆT NAM TỪ NĂM 1975 ĐẾN NĂM 1991
Trang bìa
Trang bìa
BÀI 15. VIỆT NAM TỪ NĂM 1975 ĐẾN NĂM 1991 LỚP 9
Ảnh
Mở đầu
Mở đầu
Mở đầu
Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình được xây dựng trên dòng sông Đà trong 15 năm (1979–1994). Với 8 tổ máy phát điện, tính đến năm 2012, công trình này là nhà máy thuỷ điện có công suất lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Hoạt động của Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế Việt Nam trong những năm đầu đất nước thống nhất và bước đầu thực hiện công cuộc Đổi mới, gắn liền với công cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giỏi Tây Nam và vùng biên giới phía Bắc. Vậy sự thống nhất đất nước về mặt nhà nước và công cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc diễn ra như thế nào? Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam trong giai đoạn 1976 – 1985 có nét gì nói bật? Công cuộc Đối mới ở Việt Nam tư năm 1986 đến năm 1991 có những thành tựu và hạn chế gì?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Kiến thức mới
I. Thống nhất đất nước
I. Thống nhất đất nước về mặt nhà nước
Sau chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước đã thống nhất về mặt lãnh thổ nhưng ở hai miền Nam, Bắc tiếp tục tồn tại hai hình thức tổ chức nhà nước khác nhau. Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu cần thống nhất đất nước về mặt nhà nước.
Ảnh
Ảnh
Góc mở rộng
Góc mở rộng
Quốc hội khoá VI quyết định: tên nước là Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, quy định Quốc huy, Quốc kì, Quốc ca, Thủ đô là Hà Nội, đổi tên thành phố Sài Gòn – Gia Định thành Thành phố Hồ Chí Minh.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Vấn đề
Vấn đề
Trình bày sự thống nhất đất nước về mặt nhà nước?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Sau chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước đã thống nhất về mặt lãnh thổ nhưng ở hai miền Nam, Bắc tiếp tục tồn tại hai hình thức tổ chức nhà nước khác nhau. - Tháng 9-1975: Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam họp và đề ra nhiệm vụ hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước. - Tháng 11-1975: Hội nghị hiệp thương chính trị hai miền Nam-Bắc (họp tại Sài Gòn) đã nhất trí chủ trương thống nhất đất nước về mặt nhà nước. - Đầu năm 1976: Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung diễn ra trong cả nước. Quốc hội khóa VI họp và quyết định các vấn để trọng đại của đất nước.
Ảnh
II. Đấu tranh bv Tổ quốc
1. Vùng biên giới Tây Nam
II. Đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc và bảo vệ chủ quyền biển, đảo
1. Đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam
- Do có ý đồ từ trước, ngay sau khi lên nắm quyền ở Cam-pu-chia (1975), tập đoàn Pôn Pốt, đại diện cho phái “Khơ-me Đỏ", đã mở nhiều cuộc hành quân khiêu khích, lấn chiếm lãnh thổ Việt Nam. - Từ tháng 5-1975 đến tháng 12-1978, chính quyền Pôn Pốt huy động quân đội khiêu khích xâm phạm nhiều vùng lãnh thổ dọc biên giới Việt Nam từ tỉnh Hà Tiên đến tỉnh Tây Ninh, như đánh chiếm đảo Thổ Chu.
Ảnh
Ảnh
- Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, quân và dân Việt Nam đã chiến đấu đập tan hành động xâm lược của quân Pôn Pốt, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ Việt Nam và tạo thuận lợi cho cách mạng Cam-pu-chia giành thắng lợi. Được sự giúp đỡ của Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Cam-pu-chia, nhân dân Cam-pu-chia đã lật đổ chế độ diệt chủng Khơ-me Đỏ, thành lập nước Cộng hoà Nhân dân Cam-pu-chia vào tháng 1- 1979.
Ảnh
Ảnh
Em có biết
Em có biết
Ngày 22-12-1978, tập đoàn Pôn Pốt huy động 19 sư đoàn cùng nhiều đơn vị pháo binh, xe tăng, mở cuộc tiến công quy mô lớn, với ý đồ đánh chiếm thị xã Tây Ninh, mở đường tiến sâu vào lãnh thổ Việt Nam.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Vấn đề
Vấn đề
Trình bày cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Do có ý đồ từ trước, ngay sau khi lên nắm quyền ở Cam-pu- chia (1975), tập đoàn Pôn Pốt, đại điện cho phái "Khơ-me Đỏ", đã mở nhiều cuộc hành quân khiêu khích,  lấn chiếm lãnh thổ Việt Nam. - Từ tháng 5-1975 đến tháng 12-1978, chính quyền Pôn Pốt huy động quân đội khiêu khích xâm phạm nhiều vùng lãnh thổ dọc biên giới Việt Nam. Quân Pôn Pốt gây ra nhiều vụ thảm sát, giết hại người dân Việt Nam. - Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, quân và dân Việt Nam đã chiến đầu đập tan hành động xâm lược của quân Pôn Pốt, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ Việt Nam và tạo thuận lợi cho cách mạng Cam-pu-chia giành thắng lợi.
Ảnh
2. Vùng biên giới phía Bắc
II. Đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc và bảo vệ chủ quyền biển, đảo
2. Đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới phía Bắc
- Từ sau năm 1975, chính quyền Trung Quốc có những hành động làm tổn hại đến mối quan hệ giữa hai nước, như ủng hộ chính quyền Pôn Pốt xâm lược Việt Nam, cắt viện trợ, rút chuyên gia về nước.... Ngày 17-2-1979, Trung Quốc huy động 60 vạn quân tấn công Việt Nam trên toàn tuyến biên giới Việt - Trung từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Phong Thổ (Lai Châu).
Ảnh
Ảnh
- Quân và dân Việt Nam, trực tiếp là quân và dân các tỉnh biên giới phía Bắc, đã kiên cường chiến đấu để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Tháng 3-1979. Trung Quốc tuyên bố rút quân khỏi Việt Nam. - Từ tháng 4-1984. Trung Quốc mở cuộc tấn công lấn chiếm khu vực biên giới thuộc địa bàn huyện Vị Xuyên (Hà Giang). Nơi đây trở thành chiến trường ác liệt giữa hai bên trong giai đoạn 1984 - 1989.
Ảnh
Ảnh
Vấn đề
Vấn đề
Trình bày cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới phía bắc.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Từ sau năm 1975, chính quyền Trung Quốc có những hành động làm tổn hại đến mối quan hệ giữa hai nước, như ủng hộ chính quyền Pôn Pốt xâm lược Việt Nam, cắt viện trợ, rút chuyên gia về nước.... Ngày 17-2-1979. Trung Quốc huy động 60 vạn quân tấn công Việt Nam trên toàn tuyến biên giới Việt - Trung từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Phong Thổ (Lai Châu): - Quân và dân Việt Nam, trực tiếp là quân và dân các tỉnh biên giới phía Bắc, đã kiên cường chiến đấu để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Tháng 3-1979. Trung Quốc tuyên bố rút quân khỏi Việt Nam - Từ tháng 4-1984, Trung Quốc mở cuộc tấn công lấn chiếm khu vực biên giới thuộc địa bàn huyện Vị Xuyên (Hà Giang). Nơi đây trở thành chiến trường ác liệt giữa hai bên trong giai đoạn 1984 - 1989.
Ảnh
3. Bảo vệ chủ quyền biển, đảo
II. Đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc và bảo vệ chủ quyền biển, đảo
3. Đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo
- Tháng 4-1975, cùng với việc giải phóng miền Nam, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã giải phóng quần đảo Trường Sa. - Năm 1988, Trung Quốc đưa quân đánh chiếm trái phép một số đảo, bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam như Cô Lin, Len Đao. Gạc Ma....
Ảnh
- Để bảo vệ chủ quyền biển, đảo, quân dân Việt Nam, trực tiếp là lực lượng hải quân đã chiến đấu ngoan cường, đặc biệt là trận chiến ở Gạc Ma (tháng 3-1988).
Vấn đề
Vấn đề
Trình bày cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Tháng 4-1975, cùng với việc giải phóng miền Nam. Hải quân Nhân dân Việt Nam đã giải phóng quần đảo Trường Sa. - Năm 1988, Trung Quốc đưa quân đánh chiếm trái phép một số đảo, bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam như Cô Lin, Len Đao, Gạc Ma. - Để bảo vệ chủ quyền biển, đảo, quân dân Việt Nam, trực tiếp là lực lượng hải quân đã chiến đấu ngoan cường, đặc biệt là trận chiến ở Gạc Ma (tháng 3-1988).
Ảnh
Ảnh
III. Tình hình chính trị
III. Tình hình chính trị
III. Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam trong những năm 1976-1985
- Về chính trị, tổ chức bộ máy nhà nước và hệ thống pháp luật từng bước được hoàn thiện. Năm 1980, Hiến pháp mới được ban hành. Quan hệ đối ngoại được mở rộng. Năm 1977, Việt Nam trở thành thành viên thứ 149 của Liên hợp quốc. - Về kinh tế, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra hai kế hoạch 5 năm: 1976 – 1980 và 1981 - 1985, nhằm khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, cải tạo quan hệ sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất – kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội, cải thiện đời sống nhân dân.
Ảnh
Ảnh
- Sau 10 năm, kinh tế Việt Nam đạt được một số thành tựu: sản xuất nông nghiệp. công nghiệp đều tăng, mạng lưới giao thông được cải thiện, nhiều công trình hiện đại được xây dựng, như thuỷ điện Hoà Bình, cầu Thăng Long.... - Về xã hội. trong những năm 1981 - 1985, các ngành kinh tế quốc dân đã thu hút thêm hơn 4 triệu lao động. Sự nghiệp văn hoá, giáo dục có bước phát triển mới, đóng góp nhất định vào việc xây dựng nền văn hoá mới, con người mới.
Ảnh
Ảnh
Vấn đề
Vấn đề
Nêu tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam trong những năm 1976-1985?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Về chính trị, tổ chức bộ máy nhà nước và hệ thống pháp luật từng bước được hoàn thiện. - Về kinh tế, Đảng Cộng sản Việt Nam đã để ra hai kế hoạch 5 năm: 1976 - 1980 và 1981 - 1985, nhằm khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, cải tạo quan hệ sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất - kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội, cải thiện đời sống nhân dân. - Về xã hội, trong những năm 1981 - 1985, các ngành kinh tế quốc dân đã thu hút thêm hơn 4 triệu lao động. Sự nghiệp văn hóa, giáo dục có bước phát triển mới, đóng góp nhất định vào việc xây dựng nền văn hoá mới, con người mới. - Tuy đạt được một số thành tựu, nhưng đến năm 1985, tình hình chính trị, kinh tế xã hội Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế: bị Mỹ bao vây, cấm vận; bất ổn ở biên giới; kinh tế rơi vào tình trạng khủng hoảng, đời sống nhân dân khó khăn,...
IV. Công cuộc Đổi mới
1. Nguyên nhân
IV. Công cuộc Đổi mới đất nước giai đoạn 1986 – 1991
1. Nguyên nhân
- Vào giữa thập niên 80 của thế kỉ XX. tình hình thế giới có nhiều thay đổi. Một số nước đã tiến hành cải cách, mở cửa và đạt được nhiều thành tựu, đặc biệt là công cuộc cai cách, mở cửa ở Trung Quốc. - Ở trong nước, kinh tế khủng hoảng, hàng hoá khan hiếm, lương thực thiếu thốn. lạm phát leo thang. Đời sống nhân dân gặp rất nhiều khó khăn. - Những nguyên nhân khách quan và chu quan trên đã đặt ra yêu cầu cho Việt Nam phai tiến hành công cuộc Đôi mới để phát triển đất nước.
Ảnh
Vấn đề
Vấn đề
Giải thích nguyên nhân của công cuộc Đổi mới đất nước?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Vào giữa thập niên 80 của thế kỉ XX, tình hình thế giới có nhiều thay đổi. Một số nước đã tiến hành cải cách, mở cửa và đạt được nhiều thành tựu, đặc biệt là công cuộc cải cách, mở cửa ở Trung Quốc. - Ở trong nước, kinh tế khủng hoảng, hàng hóa khan hiếm, lương thực thiếu thốn, lạm phát leo thang. Đời sống nhân dân gặp rất nhiều khó khăn. - Những nguyên nhân khách quan và chủ quan trên đã đặt ra yêu cầu cho Việt Nam phải tiến hành công cuộc Đổi mới để phát triển đất nước.
Ảnh
2. Đường lối đổi mới
IV. Công cuộc Đổi mới đất nước giai đoạn 1986 – 1991
2. Đường lối đổi mới
- Tháng 12-1986, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, nhằm ổn định và tạo bước chuyển biến tốt về chính trị, kinh tế xã hội. Đại hội lần thứ VII (1991) tiếp tục khẳng định và bổ sung đường lối đổi mới của Đại hội lần thứ VI.
Ảnh
Ảnh
- Về kinh tế, xoá bỏ cơ chế quan liêu bao cấp, tập trung xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo cơ chế thị trường, trước mắt thực hiện ba chương trình lương thực – thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu, mở rộng quan hệ kinh tẻ đối ngoại. -Về chính trị – xã hội, tỉnh gọn và nâng cao hiệu lực quản lí của Nhà nước, thực hiện đoàn kết quốc tế, đoàn kết nhân dân. xây dựng Nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Ảnh
Vấn đề
Vấn đề
Mô tả đường lối Đổi mới của Đảng và nhà nước?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Tháng 12-1986, Đại hội đại biểu toàn quốc.-lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, nhằm ổn định và tạo bước chuyển biến tốt về chính trị, kinh tế xã hội. + Về kinh tế, xóa bỏ cơ chế quan liêu bao cấp, tập trung xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị trường, trước mặt thực hiện ba chương trình lương thực - thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu, mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại. + Về chính trị - xã hội, tinh gọn và nâng cao hiệu lực quản lí của Nhà nước, thực hiện đoàn kết quốc tế, đoàn kết nhân dân; xây dựng Nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Ảnh
3. Kết quả, ý nghĩa
IV. Công cuộc Đổi mới đất nước giai đoạn 1986 – 1991
3. Kết quả, ý nghĩa của công cuộc Đổi mới trong giai đoạn 1986 – 1991
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, công cuộc Đôi mới trong giai đoạn 1986 - 1991 đã đạt được những thành tựu quan trọng.
Ảnh
Ảnh
- Bên cạnh những thành tựu đạt được, công cuộc Đổi mới còn tồn tại một số hạn chế như: nhiều cơ sở kinh tế còn lạc hậu, nhiều vấn đề xã hội phức tạp này sinh chưa được giải quyết. - Công cuộc Đổi mới trong giai đoạn 1986 – 1991 đã tạo bước chuyển biến căn bản về kinh tế – xã hội, đưa Việt Nam dần thoát khỏi tình trạng khủng hoảng. Đời sống nhân dân được cải thiện, quốc phòng – an ninh được giữ vững, đồng thời tạo tiền đề cho công cuộc Dôi mới ở giai đoạn sau.
Ảnh
Ảnh
Góc mở rộng
Góc mở rộng
Năm 1988, lương thực khan hiếm, đời sống nhân dân khó khăn, Việt Nam phải nhập khẩu 450 000 tấn gạo. Từ năm 1989, Việt Nam trở thành nước xuất khẩu gạo.
Ảnh
Ảnh
Vấn đề
Vấn đề
Nêu kết quả, ý nghĩa của cuộc Đổi mới đất nước trong giai đoạn 1986-1991?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vấn đề
Giải:
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, công cuộc Đổi mới trong giai đoạn 1986 - 1991 đã đạt được những thành tựu quan trọng. - Thành tựu tiêu biểu:  + Kinh tế, Nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước bước đầu được hình thành, lạm phát giảm. Lương thực, thực phẩm từng bước đáp ứng nhu cầu của nhân dân, có tích trữ và xuất khẩu, hàng tiêu dùng ngày càng đa dạng, phong phú. + Chính trị, Bước đầu chỉnh đốn Đảng và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng. Bộ máy nhà nước và đội ngũ cán bộ được sắp xếp lại hợp lí hơn trước. Quan hệ ngoại giao được mở rộng, Việt Nam từng bước cải thiện quan hệ với Mỹ, thúc đẩy bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc.
Ảnh
- Bên cạnh những thành tựu đạt được, công cuộc Đổi mới còn tồn tại một số hạn chế như: nhiều cơ sở kinh tế còn lạc hậu, nhiều vấn đề xã hội phức tạp nảy sinh chưa được giải quyết. - Công cuộc Đổi mới trong giai đoạn 1986 - 1991 đã tạo bước chuyển biến căn bản về kinh tế - xã hội, đưa Việt Nam dẫn thoát khỏi tình trạng khủng hoảng. Đời sống nhân dân được cải thiện, quốc phòng - an ninh được giữ vững, đồng thời tạo tiền đề cho công cuộc Đổi mới ở giai đoạn sau.
Ảnh
Ảnh
Luyện tập
Luyện tập 1
Luyện tập
1. Lập bảng thống kê những nội dung chính của lịch sử Việt Nam từ năm 1975 đến năm 1991 vào vở ghi.
Ảnh
Ảnh
Giải luyện tập 1
Giải:
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Luyện tập 2
Luyện tập
2. Đánh giá những thành tựu và hạn chế trong việc thực hiện đường lối đổi mới giai đoạn 1986 - 1991.
Ảnh
Ảnh
Giải luyện tập 2
Giải:
- Trong những năm 1986 - 1991, công cuộc đổi mới đất nước ở Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu tích cực; giúp đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng, tạo tiền đề để Việt Nam tiến vững chắc lên chủ nghĩa xã hội. - Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới, Việt Nam cũng còn một số hạn chế cần khắc phục, như: + Đất nước lúc này chưa ra khỏi khủng hoảng về kinh tế-xã hội. + Nền kinh tế phát triển vẫn mất cân đối, chỉ số lạm phát còn ở mức cao. + Nhiều vấn đề xã hội chưa được giải quyết như: sự bất hợp lí của chế độ tiền lương có dấu hiệu gia tăng, phân hoá giàu-nghèo giữa các vùng, giữa thành thị và nông thôn...
Ảnh
Vận dụng
Vận dụng
Vận dụng
Sưu tầm tư liệu để viết một đoạn văn khoảng 200 từ về một trong những cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biên giới hoặc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam giai đoạn 1975 - 1991.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải vận dụng
Giải:
(*) Tham khảo: Đấu tranh bảo vệ biên giới phía Tây Nam - Giữa năm 1975, trong khi nhân dân Việt Nam đang sống trong những ngày hoà bình đầu tiên, quân Pôn Pốt (Pol Pot) ở Cam-pu-chia dùng vũ lực khiêu khích, xâm phạm nhiều vùng lãnh thổ Việt Nam dọc biên giới từ Hà Tiên đến Tây Ninh. - Ngày 22 - 12 - 1978, 19 sư đoàn của tập đoàn Pôn Pốt mở cuộc tiến công vào Bến Sỏi (Tây Ninh), sau đó là dọc tuyến biên giới Tây Nam Việt Nam, thảm sát dân chúng. .............
Ảnh
Nhắc nhở
Nhắc nhở
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Nhắc nhở
- Làm BTVN. - Học bài cũ và chuẩn bị bài mới: Bài 16. Trật tự thế giới mới từ năm 1991 đến nay.
Ảnh
Cảm ơn
Cảm ơn
Ảnh