BÀI 12. TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 12. TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
Mở đầu
Câu hỏi
Hầu hết các thiết bị điện trong cuộc sống hằng ngày đều sử dụng dòng điện xoay chiều, ví dụ như máy sưởi, quạt điện, nồi cơm điện.... Các thiết bị này hoạt động dựa trên những tác dụng nào của dòng điện xoay chiều?
Các thiết bị như máy sưởi, quạt điện, nồi cơm hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện. Ngoài ra dòng điện còn có các tác dụng khác như tác dụng phát sáng, tác dụng từ, tác dụng sinh lí, ….
1.Tác dụng nhiệt
1.1.Lý thuyết
Tác dụng nhiệt của dòng điện là hiện tượng dòng điện khi đi qua vật dẫn sẽ làm tăng nhiệt độ của vật đó, do sự chuyển hóa năng lượng điện thành năng lượng nhiệt. Hiện tượng này được giải thích bởi sự va chạm giữa các electron tự do di chuyển trong dòng điện với các ion trong cấu trúc vật chất của vật dẫn, gây ra nhiệt.
1.2.Câu hỏi 1
Nêu một số ví dụ về thiết bị điện sử dụng dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, có tác dụng nhiệt gây hao phí năng lượng?
Một số ví dụ về thiết bị điện sử dụng dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, có tác dụng nhiệt gây hao phí năng lượng: - Quạt điện: năng lượng có ích là cơ năng, năng lượng hao phí là nhiệt năng. - Ti vi: năng lượng có ích là năng lượng âm thanh, quang năng, năng lượng hao phí là nhiệt năng.
2.Tác dụng phát sáng
2.1.Lý thuyết
Tác dụng phát sáng của dòng điện là hiện tượng dòng điện khi đi qua một số vật liệu có thể làm cho chúng phát ra ánh sáng.
2.2.Câu hỏi 2
Nêu một số ví dụ về tác dụng phát sáng của dòng điện xoay chiều.
Một số ví dụ về tác dụng phát sáng của dòng điện xoay chiều: Dòng điện đi qua đèn điện với các loại như đèn sợi đốt, đèn huỳnh quang hay đèn ống (đèn tuýp), đèn compact, đèn LED, … để chiếu sáng.
3.Tác dụng từ
3.1.Lý thuyết
Tác dụng từ của dòng điện là hiện tượng dòng điện sinh ra từ trường xung quanh nó. Đây là một trong những tác dụng quan trọng nhất của dòng điện và là cơ sở của nhiều thiết bị điện từ trong thực tế.
3.2.Câu hỏi 3
Nêu một số ví dụ về tác dụng từ của dòng điện xoay chiều. Ở mỗi ví dụ đó, dòng điện xoay chiều còn có tác dụng nào khác?
- Một số ví dụ về tác dụng từ của dòng điện xoay chiều: Loa điện, nam châm điện, … - Ở các thiết bị kể trên, dòng điện xoay chiều còn có tác dụng nhiệt.
3.3.Câu hỏi 4
Với chuông điện ở hình 12.3, nếu dòng điện xoay chiều được thay bằng dòng điện một chiều thì chuông có hoạt động không? Vì sao?
Với chuông điện ở hình 12.3, nếu dòng điện xoay chiều được thay bằng dòng điện một chiều thì chuông vẫn hoạt động vì dòng điện một chiều cũng có các tác dụng như dòng điện xoay chiều.
Ảnh
4.Tác dụng sinh lí
4.1.Lý thuyết
Tác dụng từ của dòng điện là hiện tượng dòng điện sinh ra từ trường xung quanh nó. Đây là một trong những tác dụng quan trọng nhất của dòng điện và là cơ sở của nhiều thiết bị điện từ trong thực tế.
4.2.Luyện tập
Dòng điện xoay chiều có tác dụng gì khi chạy qua mỗi thiết bị điện dưới đây: a) Đèn sợi đốt b) Bếp hồng ngoại c) Đèn sưởi d) Đèn LED e) Bút thử điện Nêu các tác dụng gây hao phí năng lượng điện ở mỗi thiết bị đó.
Ảnh
4.3.Câu hỏi 5
Nêu ví dụ về tác dụng sinh lí của dòng điện xoay chiều với cơ thể người hay sinh vật.
Ví dụ trong cuộc sống chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lí: làm các cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở, thần kinh bị tê liệt, …
4.4.Vận dụng 1
Như ta đã biết, tác dụng hoá học của dòng điện một chiều được ứng dụng trong mạ kim loại. Trong ứng dụng này, có thể dùng dòng điện xoay chiều để thay thế dòng điện một chiều không? Vì sao?
Trong ứng dụng mạ kim loại, không thể thay thế dòng điện một chiều bằng dòng điện xoay chiều vì dòng điện xoay chiều có chiều luân phiên thay đổi, không cố định được chiều dịch chuyển làm chất mạ không thể bám vào chất cần mạ.
4.5.Vận dụng 2
Nêu một số biện pháp để đảm bảo an toàn khi sử dụng dòng điện xoay chiều.
Một số biện pháp để đảm bảo an toàn khi sử dụng dòng điện xoay chiều: - Lắp đặt thiết bị đóng cắt điện đúng cách. - Giữ khoảng cách an toàn với nguồn điện trong gia đình. - Tránh xa nơi điện thế nguy hiểm, tránh sử dụng thiết bị điện khi đang sạc. - Khi tiếp xúc với nguồn điện cần có đồ bảo hộ, không đi chân đất, tay ướt sờ vào nguồn điện, ….
4.6.Tìm hiểu thêm
Bếp hồng ngoại và bếp từ dùng dòng điện xoay chiều để đun nấu. Tìm hiểu những điểm giống và khác nhau về tác dụng của dòng điện xoay chiều ở hai loại bếp này.
Ảnh
5.Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Các em nhớ đọc bài mới nhé
Cảm ơn
Ảnh