BÀI 11. MỘT SỐ HÌNH THỨC TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP Ở VIỆT NAM
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 11. MỘT SỐ HÌNH THỨC TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP
Khởi động
Giới thiệu bài
Ảnh
Giới thiệu bài
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu:
Phân tích được một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở Việt Nam: trang trại, vùng chuyên canh, vùng nông nghiệp.
Khởi động
Ảnh
Khởi động
Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp là cơ sở để sử dụng hiệu quả các điều kiện sinh thái nông nghiệp, kinh tế, lao động và đảm bảo năng suất lao động xã hội. Vậy ở nước ta có những hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp chính nào? Tình hình phát triển của các loại hình này ra sao?
Trang trại
Khái niệm
Ảnh
Khái niệm:
- Trang trại được hiểu là những hộ sản xuất hàng hoá quy mô lớn, đáp ứng những tiêu chí nhất định về quy mô sản xuất và sản lượng hàng hoá trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản và sản xuất muối.
Các hình thức trang trại
Ảnh
Các hình thức trang trại:
- Ở nước ta, trang trại được phân thành hai nhóm: + Trang trại nông nghiệp chuyên ngành (trang trại trồng trọt, trang trại chăn nuôi, trang trại lâm nghiệp, trang trại nuôi trồng thuỷ sản, trang trại sản xuất muối) + Trang trại nông nghiệp tổng hợp.
Ảnh
Đặc điểm
Ảnh
Đặc điểm:
- Năm 2021, cả nước có khoảng 23,8 nghìn trang trại. + Trong số các trang trại nông nghiệp, trang trại chăn nuôi chiếm tỉ trọng lớn nhất (chiếm 57.8%), tiếp đến là trang trại trồng trọt (27,4%). + Các trang trại tập trung nhiều ở Đồng bằng sông Hồng, Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ. - Trang trại nông nghiệp ở nước ta hiện nay đang có sự chuyển hướng tổ chức sản xuất kinh doanh phù hợp hơn với nhu cầu của thị trường. - Các trang trại đã áp dụng khoa học – công nghệ và các tiến bộ kĩ thuật, công nghệ cao vào sản xuất, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hoa và thu nhập của nông dân, tạo ra giá trị sản lượng lớn cho thị trường trong nước và xuất khẩu.
Vùng chuyên canh
Đặc điểm
Ảnh
Đặc điểm:
- Vùng chuyên canh là vùng sản xuất nông nghiệp tập trung về địa lí để phát triển một hoặc một số loại cây trồng, vật nuôi, thuỷ sản cho năng suất cao, phù hợp với các điều kiện sinh thái nông nghiệp của từng địa phương. Các vùng chuyên canh thường áp dụng đồng bộ cơ giới hoá, các biện pháp kĩ thuật tiên tiến, các tiêu chuẩn để sản phẩm đạt chất lượng, gắn với tiêu thụ sản phẩm. - Phát triển các vùng chuyên canh sản xuất quy mô lớn ở nước ta cho phép khai thác tối đa điều kiện sinh thái nông nghiệp ở mỗi vùng, tạo các vùng nguyên liệu lớn, đảm bảo về sản lượng và chất lượng đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời, phát triển vùng chuyên canh còn góp phần phân bố lại lao động, tạo điều kiện chuyên môn hoá lao động, giúp nâng cao trình độ tay nghề cho người lao động ở các vùng nông thôn.
Phân bố
Ảnh
Phân bố:
- Các vùng chuyên canh ở nước ta hiện nay khá đa dạng, bao gồm: + Vùng trồng trọt + Vùng chăn nuôi + Vùng thuỷ sản. - Dựa vào điều kiện sinh thái nông nghiệp, trên cả nước đã hình thành các vùng chuyên canh.
Hình ảnh minh họa
Ảnh
Hình ảnh minh họa:
Ảnh
Vùng nông nghiệp
Thế mạnh
Ảnh
Quan sát:
Ảnh
Trung du và miền núi Bắc Bộ
Ảnh
Trung du và miền núi Bắc Bộ:
- Núi, cao nguyên, đồi thấp. - Đất fe-ra-lit đỏ vàng, đất phù sa cổ bạc màu. - Khí hậu cận nhiệt đới, ôn đới trên núi, có mùa đông lạnh. - Mật độ dân số tương đối thấp. Người dân có kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp. - Ở vùng trung du có các cơ sở công nghiệp chế biến, điều kiện giao thông tương đối thuận lợi; ở vùng núi còn nhiều khó khăn.
Đồng bằng sông Hồng
Ảnh
Đồng bằng sông Hồng:
- Đồng bằng châu thổ có nhiều ô trũng được bồi đắp phù sa bởi hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình. - Có mùa đông lạnh. - Mật độ dân số cao nhất cả nước. Người dân có kinh nghiệm thâm canh lúa nước. - Mạng lưới đô thị dày đặc, các thành phố lớn tập trung nhiều cơ sở chế biến với công nghệ cao.
Bắc Trung Bộ
Ảnh
Bắc Trung Bộ:
- Đồng bằng hẹp ven biển có đất phù sa và đất pha cát, vùng đồi trước núi có đất fe-ra-lít là chủ yếu. - Thường xảy ra thiên tai (bão, lụt, hạn hản). - Có nhiều đô thị vừa và nhỏ, chủ yếu ở dải ven biển. Có một số cơ sở công nghiệp chế biến.
Duyên hải Nam Trung Bộ
Ảnh
Duyên hải Nam Trung Bộ:
- Đồng bằng hẹp ven biển với đất phù sa khá màu mỡ. - Có nhiều vũng, vịnh thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản. - Dễ bị hạn hán về mùa khô. - Có nhiều đô thị dọc theo dải ven biển. - Điều kiện giao thông vận tải thuận lợi.
Tây Nguyên
Ảnh
Tây Nguyên:
- Các cao nguyên ba-dan rộng lớn, ở các độ cao khác nhau. - Khí hậu phân ra hai mùa mưa, khô rõ rệt. Thiếu nước về mùa khô. - Công nghiệp chế biến bước đầu có sự đầu tư phát triển. - Điều kiện giao thông khá thuận lợi.
Đông Nam Bộ
Ảnh
Đông Nam Bộ:
- Các vùng đất ba-dan và đất xám phù sa cổ rộng lớn, khá bằng phẳng. - Vùng ven biển và một số vùng trũng có khả năng nuôi trồng thủy sản. - Khí hậu cận xích đạo, thiếu nước về mùa khô. - Có các thành phố lớn, tập trung nhiều cơ sở công nghiệp chế biến với dây chuyền công nghệ hiện đại. - Điều kiện giao thông phát triển.
Đồng bằng sông Cửu Long
Ảnh
Đồng bằng sông Cửu Long:
- Các dải phù sa ngọt, các vùng đất phèn, đất mặn. - Thềm lục địa nông, ngư trường rộng. - Các vùng rừng ngập mặn có tiềm năng để nuôi trồng thủy sản. - Có mạng lưới đô thị vừa và nhỏ, có nhiều cơ sở công nghiệp chế biến. - Mạng lưới giao thông ngày càng hoàn thiện.
Luyện tập
Bài 1
Ảnh
Bài 1: Hình thức nông nghiệp “trang trại” là gì?
Trả lời: - Trang trại là một hình thức tổ chức sản xuất trong nông nghiệp (bao gồm cả nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản) mà tư liệu sản xuất thuộc quyền sở hữu (trừ đất đai) hoặc quyền sử dụng của một người chủ độc lập. Sản xuất được tiến hành với quy mô ruộng đất và các yếu tố sản xuất tập trung đủ lớn, cùng phương thức tổ chức quản lí sản xuất tiến bộ và trình độ kĩ thuật cao, hoạt động tự chủ để sản xuất ra các loại sản phẩm hàng hoá phù hợp với yêu cầu của thị trường.
Bài 2
Ảnh
Bài 2: Nêu lợi ích và tình hình phát triển hiện nay của Trang trại?
Trả lời: - Hình thức trang trại giúp người dân phát huy được lợi thế, mở rộng quy mô sản xuất nông nghiệp hàng hoá, nâng cao năng suất, hiệu quả và sức cạnh tranh trong cơ chế thị trường. - Trang trại ở nước ta được bắt đầu phát triển gắn liền với nền kinh tế sản xuất hàng hoá. Đến năm 2021, cả nước có 23 771 trang trại. Cùng với xu hướng chuyển dịch của ngành nông nghiệp, số lượng và cơ cấu trang trại theo lĩnh vực hoạt động cũng có sự thay đổi.
Bài 3
Ảnh
Bài 3: Tại sao cần phát triển vùng chuyên canh?
Trả lời: Tăng năng suất và chất lượng: Tập trung vào một hoặc một vài loại cây trồng, vật nuôi giúp nông dân có thể áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Giảm chi phí sản xuất: Việc tập trung sản xuất giúp giảm chi phí đầu tư cho giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên kết sản xuất, tiêu thụ. Nâng cao khả năng cạnh tranh: Sản xuất hàng hóa tập trung với số lượng lớn giúp giảm giá thành sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Bảo vệ môi trường: Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác tiên tiến giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ tài nguyên đất, nước. Phát triển kinh tế - xã hội: Các vùng chuyên canh tạo ra nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Bài 4
Ảnh
Bài 4: Những yếu tố nào góp phần xây dựng vùng chuyên canh thành công?
Trả lời: - Lựa chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp: Cần căn cứ vào điều kiện tự nhiên, thị trường và kinh nghiệm sản xuất của người dân để lựa chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp. - Quy hoạch vùng chuyên canh: Xây dựng quy hoạch chi tiết về diện tích, cơ sở hạ tầng, giống cây trồng, vật nuôi, thị trường tiêu thụ. - Áp dụng khoa học kỹ thuật: Đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, như giống mới, phân bón vi sinh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, hệ thống tưới tiêu hiện đại. - Liên kết sản xuất: Tạo mối liên kết giữa các hộ sản xuất, doanh nghiệp, hợp tác xã để cùng nhau sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. - Xây dựng thương hiệu: Xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của vùng chuyên canh để nâng cao giá trị và khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Bài 5
Ảnh
Bài 5: Trình bày đặc điểm của vùng nông nghiệp?
Trả lời: - Tập trung sản xuất: Mỗi vùng nông nghiệp thường tập trung vào một hoặc một số loại cây trồng, vật nuôi chủ lực, phù hợp với điều kiện tự nhiên và thị trường. - Sử dụng hiệu quả tài nguyên: Các vùng nông nghiệp tận dụng tối đa các nguồn tài nguyên tự nhiên như đất, nước, khí hậu để sản xuất nông nghiệp. - Có hệ thống cơ sở hạ tầng: Các vùng nông nghiệp thường được đầu tư xây dựng hệ thống thủy lợi, giao thông, kho tàng để phục vụ sản xuất và tiêu thụ nông sản. - Liên kết sản xuất: Các hộ nông dân trong vùng thường liên kết với nhau để cùng nhau sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Vận dụng
Viết một bài báo cáo ngắn về một hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở địa phương em.
Cảm ơn
Ảnh