Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 27 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT I. CHẤT HÓA HỌC
1. Chất dinh dưỡng:
I. CHẤT HÓA HỌC 1. ChÊt dinh d­ìng: Chất dinh dưỡng là gì? * Chất dinh dưỡng là những chất giúp cho vi sinh vật đồng hoá và tăng sinh khối hoặc thu năng lượng - Các chất hữu cơ: cacbonhidrat, prôtêin, lipit... - Một số chất vô cơ Thế nào là nhân tố sinh trưởng - Nhân tố sinh trưởng là một số chất hữu cơ cần cho sự sinh trưởng mà chúng không tự tổng hợp từ chất vô cơ. VD: axit amin, vitamin... Dựa vào nhân tố sinh trưởng người ta chia VSV thành những dạng nào? Vi sinh vật khuyết dưỡng: Không tự tổng hợp được nhân tố sinh trưởng Vi sinh vật nguyên dưỡng: Tự tổng hợp được nhân tố sinh trưởng Trả lời câu hỏi:
Có thể dùng VSV khuyết dưỡng (Ecoli tritophan âm) để kiểm tra thực phẩm có triptophan hay không? Tại sao? Có, vì nếu đưa vi khuẩn E.coli vào trong thực phẩm, nếu vi khuẩn sinh trưởng được chứng tỏ thực phẩm chứa triptophan, nếu không sinh trưởng được thì thực phẩm không có triptôphan Chất dinh dưỡng:
* Ứng dụng: Tìm hiểu thành phần các chất dinh dưỡng phù hợp với từng VSV để VSV có ích sinh trưởng tốt nhất 1. Chất dinh dưỡng 2. Chất ức chế sinh trưởng:
2. Chất ức chế sinh trưởng Chất ức chế sinh trưởng là gì? * Là những chất làm vi sinh vật không sinh trưởng được hoặc làm chậm tốc độ sinh trưởng của VSV Một số chất hoá học ức chế sinh trưởng c:
Các chất hóa học Cơ chế tác động Ứng dụng Các hợp chất phenol Các loại cồn (etanol,izopropanol 70-80%) Iot, rượu iot(2%) Clo(natrihipoclorit)cloramin Các hợp chất kim loại nặng Các anđehit (phocmandehít 2%) Biến tính các protein các loại màng tế bào Thay đổi khả năng cho đi qua của lipit ở màng sinh chất Ôxy hóa các thành phần của tế bào Sinh oxi nguyên tử có tác dụng oxi hóa mạnh Làm prooteein bất hoạt Bất hoạt các Pr Oxihóa các thành phần tb Khử trùng phòng thí nghiệm, bệnh viện Thanh trùng trong y tế, phòng thí nghiệm Diệt khuẩn trên da, tẩy trùng trong bệnh viện Thanh trùng nước máy, các bể bơi… Diệt bào tử đang nảy mầm Chất kháng sinh Diệt khuẩn có tính chọn lọc Thanh trùng Khử trùng các dụng cụ nhựa, kim loại Dùng trong y tế, thú y... Một số chất hoá học ức chế sinh trưởng của VSV thường dùng Các loại khí etilen ôxít(10-20%) Chất diệt khuẩn:
Hãy kể những chất diệt khuẩn thường dùng trong bệnh viện, trường học và gia đình? Hiện tượng co nguyên sinh:
Thành tế bào Chất nguyên sinh Chất nguyên sinh Hiện tượng co nguyên sinh Vì sao khi rửa rau sống nên ngâm nước muối hay thuốc tím pha loãng 5 – 10 phút? Xà phòng:
Xà phòng có tác dụng tiêu diệt vsv không? -> Xà phòng không phải là chất diệt khuẩn II. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC
1. Nhiệt độ:
II. CÁC YẾU TỐ LÍ HỌC 1. Nhiệt độ: Đun sôi nước uống có tác dụng gì? Tại sao muốn bảo quản thực phẩm được lâu người ta lại để thực phẩm trong tủ lạnh? Nhiệt độ:
1. Nhiệt độ: *Ảnh hưởng: - Nhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng trong tế bào - Ảnh hưởng đến hoạt tính enzim - Nhiệt độ quá cao: tiêu diệt vi sinh vật - Nhiệt độ quá thấp: làm chậm sinh trưởng -> Mỗi VSV sinh trưởng tốt trong một khoảng nhiệt độ nhất định Thang nhiệt độ:
Căn cứ vào khả năng chịu nhiệt, người ta chia VSV thành mấy nhóm, là những nhóm nào? Thang nhiệt độ Nhiệt độ nào thích hợp cho VSV kí sinh trên động vật? Ứng dụng:
1. Nhiệt độ: * Ứng dụng: Em hãy nêu ứng dụng nhiệt độ trong điều kiển sinh trưởng của VSV? - Tạo nhiệt độ thích hợp cho các vi sinh vật có lợi sinh trưởng. - VD: Vi khuẩn lactic (làm sữa chua) và vi khuẩn etilic (lên men rượu) ở 400C; nấm penicillium (sx kháng sinh penicillium) ở 250C, nấm rơm 300C -320C , nấm linh chi….. - Tạo nhiệt độ bất lợi để kìm hãm vi sinh vật có hại. - VD: Dùng nhiệt độ cao để thanh trùng (dụng cụ y tế, đồ hộp…), dùng nhiệt độ thấp để bảo quản thực phẩm. 2. Độ ẩm:
2. Độ ẩm Em hãy giải thích vì sao để bảo quản thóc, ngô, sắm, vải thiều... nguời ta phải phơi hoặc sấy khô? Phơi khô làm giảm độ ẩm -> VSV không sinh trưởng được Vai trò của nước:
* Vai trò của nước: - Nước là dung môi hoà tan chất khoáng - Tham gia vào quá trình thuỷ phân các chất 2. Độ ẩm Độ ẩm:
Mứt mốc Bánh kẹo mốc Dựa vào nhu cầu về độ ẩm hãy giải thích tại sao mứt, bánh kẹo khi để lâu thì nấm, mốc xuất hiện sớm hơn vi khuẩn? Và vì sao thức ăn nhiều nước dễ bị nhiễm vi khuẩn? Vai trò của nước:
* Vai trò của nước: * Ứng dụng: - Tạo độ ẩm phù hợp cho các VSV có ích phát triển - Phơi sấy khô nông sản để bảo quản 2. Độ ẩm 3. Độ pH:
3. Độ pH: Độ pH là gì? * Độ pH là đại lượng đo tính axit hay bazơ của môi trường. Vì sao trong sữa chua có rất nhiều vi khuẩn Lactic nhưng hầu như không có vi khuẩn gây bệnh? -> Mỗi VSV sinh trưởng trong môi trường có độ pH nhất định Độ pH:
3. Độ pH: Vậy pH ảnh hưởng như thế nào đến VSV? * Ảnh hưởng: pH ảnh hưởng đến tính thấm của màng, chuyển hoá vật chất, hoạt hoá enzim, hình thành ATP ... Thang pH:
Hình 2: Thang pH 14 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 pH 0 * Dựa vào pH thích hợp chia VSVthành 3 nhóm Căn cứ vào khả năng đáp ứng với pH trong môi trường có thể chia vi sinh vật thành những nhóm VSV nào? Ứng dụng:
* Ứng dụng: Tại sao dưa cà muối lại bảo quản được lâu hơn rau quả tươi? Muối chua thực phẩm → tạo môi trường pH thấp → ức chế vi khuẩn gây thối, bảo quản được lâu hơn. - >Tạo môi trường pH phù hợp để kích thích hoặc kìm hãm sinh trưởng của các VSV. 3. Độ pH: 4. Ánh sáng:
4. Ánh sáng:

- Ánh sáng có ảnh hưởng như thế nào đến VSV?

Ánh sáng ảnh hưởng đến quang hợp ở những VSV quang dưỡng, đến việc tạo bào tử, chuyển động hướng sáng...

- Khi phơi quần áo, chăn màn... ngoài tác dụng làm khô thì còn có tác dụng gì nữa?

Ánh sáng, tia tử ngoại tiêu diệt, ức chế vi khuẩn, nấm, mốc

Ứng dụng: - Cung cấp đủ ánh sáng cho các VSV có ích quang hợp - Sử dụng các bức xạ để tiêu diệt hoặc ức chế VSV gây hại 5. Áp suất thẩm thấu::
5. Áp suất thẩm thấu: Áp suất thẩm thẩm thấu là gì? * Áp suất thẩm thấu là do sự chênh lệch nồng độ của một chất giữa bên trong và bên ngoài màng Áp suất thẩm thấu:
1. Nồng độ chất tan (muối, đường) cao hơn trong TB (môi trường ưu trương) TB ban đầu 2. Nồng độ chất tan thấp hơn trong TB (môi trường nhược trương) Co nguyên sinh Trương nước Giải thích hiện tượng xảy ra khi cho VSV vào môi trường 1 và 2? Và điều đó ảnh hưởng gì đến VSV? Áp suất thẩm thấu:
5. Áp suất thẩm thấu: * Áp suất thẩm thấu làm tế bào bị mất nước hoặc quá nhiều nước đều ảnh hưởng đến sự phân chia tế bào Ứng dụng:
* Ứng dụng: Sản xuất nước mắm, muối thịt, làm mứt, ngâm đường hoa quả... CỦNG CỐ
Câu 1:
Câu 2:
Câu 3: