Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
BÀI 3: CA DAO - DÂN CA Những câu hát về tình cảm gia đình QUAN SÁT HÌNH ẢNH
Hình ảnh 1:
Hình ảnh 2:
Hình ảnh 3:
Hình ảnh 4:
Hình ảnh 5:
I. Tìm hiểu chung
Ca dao, dân ca:
I. Tìm hiểu chung Ca dao, dân ca là gì ? Ca dao, dân ca là tên gọi chung của các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống tình cảm của con người. Phân biệt:
Ca dao Là lời thơ của dân ca và các bài thơ dân gian mang phong cách thơ dân gian (thể ca dao). Dân ca Là những sáng tác dân gian kết hợp lời và nhạc điệu. Bài ca dao :
Bài ca dao: Trống cơm Trống cơm khéo vỗ nên vông Một bầy con sít lội sông đi tìm Thương ai con mắt lim dim Một bầy con nhện đi tìm giăng tơ … Bài dân ca :
Bài dân ca : Trống cơm Tình bằng có cái trống cơm khen ai khéo vỗ ấy mấy vông nên vông. Một bầy tang tình con sít, ấy mấy lội, lội sông, ấy mấy đi tìm. Em nhớ thương ai, đôi con mắt ấy mấy lim dim. Một bầy tang tình con nhện ới a, ấy mấy giăng tơ, giăng tơ ấy mấy đi tìm em nhớ thương ai. Duyên nợ khách tang bồng. Các làn điệu:
Một số làn điệu dân ca các vùng miền : - Hát quan họ Bắc Ninh - Hát ghẹo Phú Thọ - Hát giặm Nghệ Tĩnh - Hát bài chòi Quảng Nam - Hỏt xẩm - Ca trự - Ca Huế ( cỏc điệu lớ ) - Hò Huế - Dân ca Nam Bộ ( cỏc điệu lớ ) - Hát ru … II. Đọc – hiểu văn bản
1. Bài 1:
Bài 1: Công cha như núi ngất trời Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi ! II. Đọc – hiểu văn bản 2. Bài 4:
Bài 4 : Anh em nào phải người xa Cùng chung bác mẹ, một nhà tình thân Yêu nhau như thể tay chân Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy. Thảo luận:
Hai bài ca dao thuộc chủ đề nào ? Mỗi bài ca là lời của ai, nói với ai ? Hai bài ca dao thuộc chủ đề tình cảm gia đình. Bài 1 : Là lời của mẹ ru con, nói với con. Bài 4 : Lời của ông bà, cha mẹ, cô bác ... nói với con cháu hoặc của anh em ruột thịt núi với nhau. a. Với bài 1:
Công cha như núi ngất trời Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi ! 1/ Bài 1 : Thảo luận:
Bài 1 là lời của ai, nói với ai về việc gì ? Hãy chỉ ra cái hay của ngôn ngữ, hình ảnh, âm điệu của bài ca này. Bài này là lời của mẹ ru con, nói với con về công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái và nhắc nhở phận làm con phải ghi nhớ công ơn sâu nặng đó. Bài này dùng phép so sánh, đối lập và thể thơ lục bát quen thuộc, dễ nhớ, âm điệu sâu lắng tình cảm, đi vào lòng người. Tìm bài tương tự:
- Nuôi con mẹ héo vóc hình Cạn bầu sữa ngọt mà tình không vơi. - Lên non mới biết non cao Nuôi con mới biết công lao mẫu từ. - Ngày nào em bé cỏn con Bây giờ em đã lớn khôn thế này. Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy Nghĩ sao cho bỏ những ngày ước ao. … b. Với bài 4:
2. Bài 4 : Anh em nào phải người xa Cùng chung bác mẹ, một nhà tình thân Yêu nhau như thể tay chân Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy. Thảo luận:
Tình cảm anh em thân thương được diễn tả như thế nào ? Bài này muốn nhắc nhở chúng ta điều gì ? Tình cảm anh em thân thương được diễn tả bằng phép so sánh, điệp ngữ. Bài này muốn nhắc nhở chúng ta anh em phải hòa thuận, phải biết đoàn kết, nương tựa vào nhau, thương yêu nhau để cha mẹ vui lòng. Tìm bài tương tự:
- Anh em như thể chân tay Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần. - Khôn ngoan đá đáp người ngoài Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau. - Chị em như chuối nhiều tàu Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nặng lời. … Q.S hình:
Q.S hình:
Q.S hình:
Q.S hình:
3. Một số biện pháp nghệ thuật tiêu biểu được dùng trong các bài ca dao:
3. Một số biện pháp nghệ thuật tiêu biểu được dùng trong các bài ca dao : - Sử dụng thể thơ lục bát ngọt ngào. - Dùng phép so sánh, đối lập, điệp ngữ. - Âm điệu tâm tình, nhắn nhủ. - Cả hai bài đều là lời độc thoại. 4. Ý nghĩa văn bản:
4. Ý nghĩa văn bản Tình cảm đối với ông bà, cha mẹ, anh em và tình cảm ông bà, cha mẹ đối với con cháu luôn là những tình cảm sâu nặng, thiêng liêng nhất trong đời sống của mỗi con người. Mục 31:
Kết bài
Dặn dò:
DẶN DÒ - Học thuộc các bài ca dao đã học. - Sưu tầm một số bài ca dao có nội dung tương tự. - Soạn bài : Những câu hát về tình yêu quê hương , đất nước , con người Xem và trả lời các câu hỏi SGK/ 39,40 Tạm biệt:
XIN CHÀO TẠM BIỆT