Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả - Đỗ Phủ (712 -770) là nhà thơ nổi tiếng đời Đường (Trung Quốc). Cùng với Lý Bạch, ông được coi là một trong hai nhà thơ vĩ đại nhất Trung Quốc. Tham vọng lớn nhất của ông là có được một chức quan để giúp đất nước, nhưng ông đã không thể thực hiện được điều này. Cuộc đời ông, giống như cả đất nước, bị điêu đứng vì Loạn An Lộc Sơn năm 755, và 15 năm cuối đời ông là khoảng thời gian hầu như không ngừng biến động. - Mặc dù không nổi tiếng từ đầu, những tác phẩm của ông gây ảnh hưởng nhiều đến cả văn hóa Trung Quốc và Nhật Bản. Ông từng được các nhà phê bình Trung Quốc gọi là Thi sử và Thi thánh. Bản đồ hành chính Trung Quốc:
Hµ Nam B¶n ®å hµnh chÝnh Trung Quèc Tø Xuyªn Nhà kỉ niệm Đỗ Phủ ở quê hương:
Nhµ kØ niÖm §ç Phñ ë quª h­¬ng. Nhà bia kỉ niệm Đỗ Phủ:
Nhµ bia kØ niÖm §ç Phñ 2. Tác phẩm:
2. T¸c phÈm Bµi th¬ ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo? - S¸ng t¸c n¨m 761 Tứ Xuyên B¶n §å hµnh chÝnh Trung Quèc Bài thơ:
Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ Tháng tám, thu cao, gió thét già Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta. Tranh bay sang sông rải khắp bờ, Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa, Mảnh thấp quay lộn vào mương sa. Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức , Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật, Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre Môi khô miệng cháy gào chẳng được. Quay về, chống gậy lòng ấm ức ! Giây lát, gió lặng, mây tối mực, Trời thu mìn mịt đêm đen đặc. Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt, Con nằm xấu nết đạp lót nát Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu Dày hạt mưa, mưa mưa chẳng dứt. Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê Đêm dài ướt át sao cho trót Ước được nhà rộng muôn ngàn gian. Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được! => Thể thơ: Tự do(cổ thể) Phương thức biểu đạt, hướng dẫn đọc:
2. Tác phẩm * Thể thơ: Tự do(Cổ thể) * Phương thức biểu đạt: kết hợp giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm. * Hướng dẫn đọc: - Đọc với giọng vừa kể vừa tả, vừa bộc lộ cảm xúc. Giọng buồn bã bất lực cay đắng ở ba khổ thơ đầu; giọng tươi sáng, phấn chấn hơn ở ba khổ thơ cuối. Bố cục:
2. Tác phẩm * Thể thơ: Tự do(Cổ thể) * Phương thức biểu đạt: kết hợp giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm. * Hướng dẫn đọc: * Bố cục: Xác định bố cục bài thơ? 4 phần - Khổ 1: Bão tố phá nát căn nhà tranh. - Khổ 2: Bọn trẻ cướp nhà tranh. - Khổ 3: Hoàn cảnh gia đình tác giả khi nhà tranh bị gió thu phá. - Khổ 4: Niềm tin ,mơ ước của nhà thơ. II. Tìm hiểu văn bản
1. Ngôi nhà tranh trong cơn bão tố:
II. T×m hiÓu v¨n b¶n Th¸ng t¸m, thu cao, giã thÐt giµ, Cuén mÊt ba líp tranh nhµ ta . Tranh bay sang s«ng r¶i kh¾p bê, M¶nh cao treo tãt ngän rõng xa, M¶nh thÊp quay lén vµo m­¬ng sa. §äc l¹i khæ th¬, cho biÕt ë khæ th¬ nµy t¸c gi¶ ®· sö dông ph­¬ng thøc biÎu ®¹t nµo? A Tù sù, biÓu c¶m C BiÓu c¶m B Miªu t¶, biÓu c¶m D Miªu t¶ , tù sù 1. Ngôi nhà tranh trong cơn bão tố Hình ảnh:
2. Lũ trẻ cướp tranh và nỗi niềm của tác giả:
II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Ng«i nhµ tranh trong c¬n b·o tè 2. Lò trÎ c­íp tranh vµ nçi lßng cña t¸c gi¶: Tình cảnh và tâm trạng của tác giả:
Giây lát, gió lặng, mây tối mực, Trời thu mịt mịt đêm đen đặc. Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt, Con nằm xấu nết đạp lót nát Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt. Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê Đêm dài ướt át sao cho trót? Từ hiện thực đó cho thấy gia đình tác giả rơi vào tinh cảnh như thế nào và tâm trạng của tác giả ra sao? - Phương thức: Miêu tả và biểu cảm - Miêu tả chi tiết cụ thể, hiẹn thực hơn: Gió, mưa, giường ướt, chăn rách, nhà dột…… 3. Cảnh mưa đêm tầm tã:
3. Cảnh mưa đêm tầm tã Giây lát, gió lặng, mây tối mực, Trời thu mịt mịt đêm đen đặc. Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt, Con nằm xấu nết đạp lót nát Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt. Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê Đêm dài ướt át sao cho trót? Có ý kiến cho rằng: “Khổ thơ thứ 3 không phải chỉ là nỗi khổ về vật chất mà còn là nỗi đau thời thế của tác giả” Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao? * Giá trị hiện thực: - Nỗi khổ của tác giả - Xã hội rối ren, loạn lạc thời Trung Đường 4. Ước mơ của tác giả:
4. Ước mơ của tác giả “Khép lại 3 khổ thơ đầu là giá trị hiện thực của bài thơ thì đến khổ thơ thứ tư lại mở ra tinh thần nhân đạo”! Em có tán thanh ý kiến trên không? Hãy làm sáng tỏ? Ước được nhà rộng muôn ngàn gian, Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan, Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn! Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng truớc mắt, Riêng lều ta nát chịu rét cũng được. => Chan chứa lòng vị tha. Bài tập:
Lùa chän ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cho bµi th¬ b»ng c¸ch ®¸nh dÊu X vµo « em cho lµ hîp lÝ? X X X X Bài tập trắc nghiệm 1:
1. Lựa chọn những ý kiến đúng để tìm hiểu chủ đề cho bài thơ?
A . Cảnh tàn phá của gió thu.
B. Sự đau khổ của gió thu tàn phá ngôi nhà tranh
C. Nỗi niềm về sư nghèo khổ của kẻ sĩ .
D . Ước vọng về cuộc sống tôt đẹp cho mọi người
Bài tập trắc nghiệm 2:
2 . Trong đau khổ, câu thơ nào thể hiện rõ chủ nghĩa nhân đạo cao cả của nhà thơ?
A. Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
B. Che khắp thien hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan
C. Gió mưa chẳng núng vững vàng như thạch bàn
D. Riêng lều ta nát chịu chết rét cũng đươc
Trang 38:
I .§äc – chó thÝch 1, Chó thÝch a, T¸c gi¶: §ç Phñ ( 712 -770 ) TiÕt 41: §äc - hiÓu v¨n b¶n Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (Kh­¬ng H÷u Dông dÞch) b, T¸c phÈm 2, §äc: II. T×m hiÓu v¨n b¶n III- Ghi nhí 1- NghÖ thuËt Néi dung IV.LuyÖn tËp 1, §äc diÔn c¶m bµi th¬ 2 . Trong ®au khæ, c©u th¬ nµo thÓ hiÖn râ chñ nghÜa nh©n ®¹o cao c¶ cña nhµ th¬? A ¦¬c ®­îc nhµ réng mu«n ngµn gian B Che kh¾p thien h¹ kÎ sÜ nghÌo ®Òu h©n hoan C Giã m­a ch¼ng nóngv÷ng vµng nh­ th¹ch bµn D . Riªng lÒu ta n¸t chÞu chÕt rÐt còng ®­¬c Dặn dò:
Hướng dẫn học ở nhà Häc thuéc bµi th¬ HiÓu ®­îc gi¸ trÞ néi dung cña bµi th¬ Häc tËp ®­îc g× vÒ c¸ch thÓ hiÖn c¶m xóc, c¸ch sö dông c¸c thÓ th¬ §­êng luËt cña c¸c nhµ th¬ §­êng? ¤n l¹i phÇn v¨n häc tõ ®Çu n¨m ®Ó kiÓm tra 45 phót: Côm bµi: V¨n b¶n nhËt dông Ca dao, d©n ca Th¬ trung ®¹i Th¬ §­êng (Trung Quèc) * Chó ý tíi néi dung, nghÖ thuËt tiªu biÓu cña tõng bµi Kết thúc: